Trong khuôn khổ Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các đại biểu đã tập trung thảo luận về chủ đề khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và phát triển bền vững. Tại sự kiện này, nhiều chuyên gia hàng đầu đã chia sẻ những quan điểm và giải pháp quý báu nhằm hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam trên con đường đổi mới và phát triển.
TS. Đinh Hùng Cường, Trưởng phòng Nghiên cứu và Phát triển tại Viện Hoá học Nước biển Fukuoka (Nhật Bản), đã đặt ra một câu hỏi có tính chất thách thức đối với ngành nông nghiệp và xuất khẩu của Việt Nam: Tại sao một quả xoài Miyazaki (Nhật Bản) có thể có giá bán lên đến hơn 2 triệu đồng, trong khi xoài Việt Nam, dù được biết đến với hương vị đặc trưng và ngon, lại có giá trị thấp hơn rất nhiều? Câu trả lời không chỉ nằm ở giá trị thương hiệu, mà còn ở chiến lược tạo ra một câu chuyện hấp dẫn xung quanh sản phẩm.
Theo TS. Cường, câu chuyện thành công của quả xoài Miyazaki bắt nguồn từ sự chăm chút tỉ mỉ trong quá trình trồng và thu hoạch. Từ việc cắt tỉa cây để mỗi cây chỉ giữ lại vài chục quả, đến việc bọc từng quả trong túi lưới và thu hoạch đúng thời điểm quả vừa rụng khỏi cành – thời điểm mà quả đạt chất lượng cao nhất. Tuy nhiên, TS. Cường cũng nhấn mạnh rằng nền tảng chất lượng ngay từ khâu đầu vào là yếu tố cần thiết. Nếu môi trường sản xuất không được bảo vệ, đất đai bị bạc màu và hệ sinh thái bị phá vỡ bởi hóa chất, thì mọi nỗ lực trong việc xây dựng thương hiệu và tiếp thị đều trở nên vô nghĩa.
Cũng tại tọa đàm, TS. Nguyễn Hoàng Chinh, Trung tâm nghiên cứu các sản phẩm sinh học bền vững trường ĐH Deakin, Úc, đã trình bày về chủ đề khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong sản xuất xanh. TS. Chinh chỉ ra rằng Việt Nam đang đứng trước một nghịch lý lớn: lãng phí hàng chục triệu tấn phụ phế phẩm mỗi năm. Đây là một thách thức nhưng cũng là cơ hội cho các startup biến nguồn ‘rác’ khổng lồ này thành một ‘mỏ vàng’, từ đó thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Chìa khóa để giải quyết bài toán này, theo TS. Chinh, nằm ở việc chuyển đổi tư duy từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn. Để biến ý tưởng thành hiện thực, TS. Nguyễn Hoàng Chinh đề xuất rằng Việt Nam cần một hệ sinh thái hỗ trợ hiệu quả, dựa trên mô hình hợp tác “kiềng ba chân”: Chính phủ – Viện nghiên cứu – Doanh nghiệp. Sự hợp tác này giúp giảm chi phí đầu tư riêng lẻ cho từng doanh nghiệp, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ và tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động.
TS. Đinh Hùng Cường cũng đề xuất một mô hình hỗ trợ thông minh cho các nhà sáng tạo Việt, với “công thức 4 chân”. Theo đó, nhà nước cần xây dựng các phòng thí nghiệm mở (Open Lab) dùng chung, cùng với một cơ chế tài chính linh hoạt, cho phép các nhà nghiên cứu được “ghi nợ” chi phí và chỉ hoàn trả khi dự án thành công. Mô hình này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro tài chính mà còn khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới.
Cuối cùng, các chuyên gia đều đồng thuận rằng, để hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam, cần có sự hợp tác chặt chẽ và liên kết giữa Chính phủ, Viện nghiên cứu và Doanh nghiệp. Sự hợp tác này sẽ giúp tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động, hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam phát triển và thành công trên con đường khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và bền vững.