Khi nói đến vấn đề sinh sản của nam giới, nhiều thuật ngữ như tinh dịch, tinh trùng, nước xuất tinh, chất xuất tinh, dịch xuất tinh… thường được sử dụng một cách hoán đổi cho nhau. Tuy nhiên, mỗi thuật ngữ đều có ý nghĩa và vai trò riêng biệt trong quá trình sinh sản.
Tinh trùng là tế bào sinh sản hoặc tinh dục của nam giới. Thuật ngữ này có thể ám chỉ một tế bào tinh trùng đơn lẻ (spermatozoon) hoặc nhiều tế bào tinh trùng (spermatozoa). Với kích thước rất nhỏ, chỉ khoảng 1/20 mm chiều dài, tinh trùng có hình oval và đuôi dài, và chỉ có thể được quan sát bằng kính hiển vi.
Tinh trùng được sản xuất tại hai tinh hoàn, nằm trong bìu da ở dưới dương vật. Quá trình sản xuất tinh trùng bắt đầu từ tuổi dậy thì và tiếp tục trong suốt cuộc đời, mặc dù có sự giảm dần từ khoảng tuổi 40. Mỗi ngày, tinh hoàn sản xuất khoảng 200 triệu tinh trùng.
Ở điều kiện nhiệt độ thích hợp từ 34-35 độ C, thấp hơn nhiệt độ cơ thể thông thường, tinh trùng mới có thể phát triển. Đó là lý do tại sao tinh hoàn nằm trong bìu da mát mẻ hơn thay vì ở trong bụng hoặc xương chậu.
Mỗi tinh trùng mang các nhiễm sắc thể được cấu thành từ DNA và gen. Khi một tế bào tinh trùng thụ tinh với một tế bào sinh sản nữ (noãn hoặc trứng), thông tin di truyền của tinh trùng và noãn kết hợp với nhau để hình thành một phôi.
Tinh dịch là hỗn hợp của tinh trùng và dịch xuất tinh. Dịch xuất tinh được tạo ra trong các tuyến sinh dục như túi tinh và tuyến tiền liệt. Dịch này giúp nuôi dưỡng và bảo vệ tinh trùng trong quá trình di chuyển đến ống dẫn trứng để thụ tinh với trứng.
Tinh dịch thường chiếm khoảng 10% tinh trùng và 90% chất lỏng từ túi tinh và tuyến tiền liệt. Thể tích tinh dịch thường từ 1,5 đến 5 ml và mỗi ml chứa từ 15 đến 200 triệu tinh trùng.
Sau khi xuất tinh, tinh trùng phải di chuyển khoảng 15 cm để đến ống dẫn trứng, nơi thường xuyên thụ tinh. Những tinh trùng nhanh nhất và khỏe mạnh nhất có thể đi qua quãng đường này chỉ trong 30 phút.
Về vấn đề “nước xuất tinh”, là chất lỏng được tiết ra từ dương vật khi cương cứng và kích thích. Chất xuất tinh này được sản xuất bởi các tuyến khác và không chứa tinh trùng về mặt lý thuyết. Tuy nhiên, một nghiên cứu nhỏ đã phát hiện ra rằng chất xuất tinh của khoảng 40% đàn ông được nghiên cứu có chứa tinh trùng, mặc dù với số lượng rất nhỏ.
Cuối cùng, tinh dịch có thể cung cấp thông tin về sức khỏe tổng thể của một người đàn ông. Màu sắc, độ đặc và mùi của tinh dịch có thể thay đổi giữa các cá nhân và thậm chí trong các ngày khác nhau đối với cùng một người. Nếu tinh dịch có mùi khó chịu, có thể đó là dấu hiệu của nhiễm trùng và nên được kiểm tra bởi bác sĩ.
Các vấn đề liên quan đến tránh thai và vô sinh cũng rất quan trọng. Cắt ống dẫn tinh là một hình thức tránh thai nam, và một số thử nghiệm lâm sàng đã bắt đầu cho một loại thuốc tránh thai nam tiềm năng mới ngăn chặn sản xuất tinh trùng trong tinh hoàn.
Để giữ cho tinh trùng khỏe mạnh, nên ăn uống lành mạnh giàu chất chống oxy hóa, tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng khỏe mạnh và không hút thuốc, sử dụng ma túy hoặc uống quá nhiều rượu.