Ngày 19/7/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 113/CĐ-TTg về việc triển khai các giải pháp nhằm phát triển vận tải đường thủy một cách hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển của ngành logistics trong lĩnh vực này. Công điện được gửi đến các Bộ trưởng của các Bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Việt Nam sở hữu hệ thống sông ngòi với tổng chiều dài khoảng 42.000 km có khả năng khai thác cho vận tải, cùng với đường bờ biển dài hơn 3.260 km và nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên thuận lợi. Đây là những điều kiện thuận lợi để phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển, một phương thức vận tải được đánh giá là có chi phí thấp và khả năng chuyên chở hàng hóa với khối lượng lớn. Qua đó, góp phần giảm bớt áp lực cho giao thông đường bộ và đường sắt, đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế một cách bền vững. Trong thời gian qua, vận tải thủy đã từng bước chứng minh vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia. Tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy nội địa và ven biển có xu hướng tăng lên. Tuy nhiên, kết cấu hạ tầng phục vụ cho sự phát triển của vận tải thủy vẫn còn nhiều bất cập; năng lực của đội tàu, công tác quản lý phương tiện, chất lượng nguồn nhân lực cũng như sự kết nối giữa các phương thức vận tải còn hạn chế.

Để giải quyết những tồn tại trên và tạo động lực mới cho ngành vận tải thủy phát triển nhanh và bền vững, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các Bộ và các địa phương thực hiện nhiều giải pháp cấp thiết. Cụ thể, Bộ Xây dựng được yêu cầu khẩn trương rà soát và sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hàng hải và đường thủy. Bộ cần tập trung vào việc ban hành các chính sách khuyến khích và thu hút đầu tư xã hội vào hạ tầng, phương tiện vận tải thủy cũng như nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và phát triển công nghệ.

Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ chủ trì để cân đối và bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm nhằm phát triển hạ tầng đường thủy và hàng hải. Việc này nhằm đảm bảo nguồn lực tài chính để triển khai các dự án quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành vận tải thủy.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu rà soát và đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, giao khu vực biển để phát triển hạ tầng cảng, bến thủy nội địa, cảng biển và thực hiện nạo vét luồng hàng hải, đường thủy. Sự hỗ trợ từ Bộ sẽ giúp giảm bớt các rào cản về hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư vào hạ tầng vận tải thủy.

Đối với Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Thủ tướng yêu cầu rà soát và cập nhật quy hoạch sử dụng đất, bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch. Ngoài ra, cần tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa để tối ưu hóa sự phát triển của ngành.

Như vậy, với các giải pháp đồng bộ và quyết liệt, kỳ vọng vào một tương lai phát triển mạnh mẽ và bền vững của vận tải đường thủy ở Việt Nam đã được Thủ tướng Chính phủ thể hiện rõ qua Công điện số 113/CĐ-TTg. Quá trình triển khai sắp tới đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và quyết tâm cao từ các Bộ, ngành và địa phương để đưa ngành vận tải thủy lên một tầm cao mới, góp phần xây dựng nền kinh tế bền vững và hiệu quả.

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Công điện số [số công điện] nhằm đẩy mạnh phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển. Văn bản này được gửi đến các Bộ trưởng và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, nhấn mạnh tầm quan trọng của vận tải thủy trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia.

Với hệ thống sông ngòi chằng chịt và đường bờ biển dài trên 3.260 km, Việt Nam có tiềm năng rất lớn để phát triển vận tải thủy, giúp giảm áp lực cho đường bộ, đường sắt và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Tuy nhiên, do chưa được quan tâm đầu tư đúng mức, kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển vận tải thủy vẫn còn nhiều bất cập. Nhiều tuyến đường thủy nội địa và ven biển đang xuống cấp nghiêm trọng, các cảng biển và bến thủy nội địa còn thiếu tính hiện đại và hiệu quả.

Để khắc phục những tồn tại này, Thủ tướng yêu cầu các Bộ và địa phương ưu tiên đầu tư, cải tạo nâng cấp luồng tuyến chính, các cảng bến thủy nội địa, các cảng biển trọng điểm. Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ chỉ đạo rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải, đường thủy, tập trung vào các chính sách khuyến khích, thu hút xã hội hóa đầu tư hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, nguồn nhân lực, phát triển công nghệ. Đồng thời, Bộ này cần phối hợp với các Bộ khác để đề xuất các giải pháp hỗ trợ phát triển vận tải thủy.

Bộ Tài chính được yêu cầu cân đối, bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy, hàng hải. Bộ này cũng cần nghiên cứu cơ chế thu hút đầu tư tư nhân vào phát triển kết cấu hạ tầng đường thủy, cảng, bến thủy nội địa và cảng biển, giúp huy động nguồn lực từ khu vực tư nhân để phát triển hạ tầng.

Các địa phương cũng được yêu cầu rà soát, cập nhật quy hoạch sử dụng đất và bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch; tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa. Điều này giúp tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp trong việc phát triển các cảng biển và bến thủy nội địa.

Thủ tướng cũng giao Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trực tiếp chỉ đạo việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ nêu trên. Văn phòng Chính phủ sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng đôn đốc các bộ, cơ quan, địa phương thực hiện nhiệm vụ được giao tại Công điện này. Điều này đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ và hiệu quả trong việc triển khai các giải pháp phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển.