Tam Hải, một viên ngọc xanh giữa đại dương, tọa lạc tại nơi con sông Trường Giang đổ ra biển, thuộc tỉnh Quảng Nam. Với diện tích hơn 15 km2 và dân số khoảng 8.500 người, đây là một trong hai xã đảo của tỉnh Quảng Nam, cùng với xã Tân Hiệp (Cù Lao Chàm). Để đến được Tam Hải, du khách có thể lựa chọn hai phương tiện chính: đi phà từ xã Tam Quang hoặc đi thuyền từ xã Tam Hòa, đều phải vượt sông nước.

Cuộc sống ở đây giản dị, chân thật, những ngôi nhà nép bên hàng dừa, con đường nhỏ sạch sẽ, tinh tươm và không khí trong lành khiến du khách dễ dàng cảm nhận sự bình yên hiếm có. Tam Hải mang vẻ đẹp mộc mạc, trong trẻo. Rạn đá Bàn Than là thắng cảnh nổi bật nhất của xã đảo. Dải đá đen óng uốn quanh hòn núi nhỏ, kéo dài hơn 1 km, mang vẻ đẹp hùng vĩ và độc đáo. Qua hàng trăm triệu năm kiến tạo và xâm thực, những khối đá nơi đây mang hình thù kỳ lạ, tựa các tác phẩm điêu khắc khổng lồ.

Bên cạnh cảnh sắc hoang sơ, giá trị địa chất và sinh thái đặc sắc, Tam Hải còn sở hữu hai hòn đảo nhỏ tuyệt đẹp là Hòn Mang và Hòn Dứa. Hòn Mang hoang sơ, không có người ở, bao quanh bởi ghềnh đá dựng đứng, sóng vỗ quanh năm. Hòn Dứa lại mang vẻ kiều diễm với nước biển trong vắt, rạn san hô rực rỡ và đàn cá tung tăng bơi lội dưới làn nước xanh biếc.

Tam Hải cũng là nơi lưu giữ nhiều dấu tích văn hóa – lịch sử đặc sắc. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, đây từng là một điểm dừng trên “con đường tơ lụa” trên biển. Năm 2013, giới sưu tầm cổ vật từng xôn xao khi ngư dân vớt được nhiều hiện vật gốm sứ và mảnh gỗ, nghi là từ một con tàu đắm.

Người dân Tam Hải sống chủ yếu bằng nghề biển. Họ nổi tiếng với tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái và sự khéo léo trong các nghề truyền thống như đan thuyền thúng, đan lát thủ công từ vỏ dừa hay làm nước mắm gia truyền. Những thương hiệu như Nước mắm Bà Chung, Nước mắm An Hòa không chỉ nổi tiếng trong vùng, mà còn được du khách mua về làm quà vì vị ngon đậm đà.

Tam Hải cũng là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo, như: Lễ hội Cầu ngư, Lễ Nghinh Ông diễn ra vào tháng Giêng âm lịch hằng năm. Xã đảo này còn có giếng nước ngọt trăm năm không cạn, cùng nghĩa địa cá voi – nơi an táng hơn 500 “Ông cá Voi” dạt vào bờ, thể hiện niềm tôn kính biển cả sâu sắc của cư dân vùng này.

Năm 2008, Tam Hải từng được quy hoạch làm khu du lịch quy mô lớn, với tổng vốn đầu tư 2,5 tỷ USD, nhưng dự án không thành hiện thực. Vì vậy đến nay, xã đảo vẫn giữ được nét nguyên sơ quý giá. Trong định hướng mới, Tam Hải đang được thành phố chú trọng phát triển theo hướng du lịch xanh, du lịch sinh thái, khai thác giá trị tự nhiên và văn hóa bản địa để nâng cao đời sống người dân mà vẫn giữ được hồn cốt quê biển.

Tam Hải hôm nay vẫn như “thôn nữ” e ấp giữa đại dương, giản dị, chân thành, mang vẻ đẹp kiêu sa mà mộc mạc. Nếu được đầu tư bài bản, “viên ngọc xanh” này sẽ tỏa sáng rực rỡ giữa bản đồ du lịch miền Trung.

Từ ngày 1 đến 29 tháng 8, Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Hà Nội, sẽ tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, bổ ích và ý nghĩa để du khách có thể trải nghiệm và tìm hiểu về văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam. Chương trình tháng 8 này sẽ có sự tham gia của hơn 100 đồng bào thuộc 16 dân tộc đang hoạt động hằng ngày, đến từ 11 địa phương khác nhau.

Với chủ đề ‘Về Làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống’, chương trình sẽ giới thiệu nhiều hoạt động hấp dẫn, nhằm tái hiện và quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam. Du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu và trải nghiệm các hoạt động văn hóa đặc sắc, cũng như thưởng thức ẩm thực dân tộc với các món ăn đặc sắc.

Trong khuôn khổ chương trình, sẽ tái hiện Lễ cúng máng nước của dân tộc Xơ Đăng, tỉnh Kon Tum. Đây là một hoạt động mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn đối với thần linh và cầu mong cho nguồn nước dồi dào, dân làng mạnh khỏe, vật nuôi phát triển, mùa màng bội thu, và tình cảm đoàn kết, chia sẻ giữa các thành viên trong cộng đồng.

Bên cạnh đó, chương trình giao lưu ‘Tiếng vọng buôn làng’ của đồng bào Xơ Đăng, tỉnh Quảng Ngãi, sẽ mang đến những trải nghiệm thú vị với các loại hình văn hóa đặc sắc như hát dân ca, trình diễn các loại nhạc cụ truyền thống. Ngoài ra, còn có chương trình giao lưu giữa các nhóm đồng bào dân tộc Xơ Đăng, Cơ Tu, Tà Ôi, Ba Na, Raglai đang hoạt động hằng ngày tại Làng, nhằm tăng cường sự gắn kết và giới thiệu nét văn hóa đặc trưng của các buôn làng Tây Nguyên.

Cũng trong chương trình, du khách có thể thưởng thức chương trình dân ca dân vũ với các tiết mục như ‘Giấc mơ cao nguyên’, ‘Bản làng vui trong tiếng khèn’, ‘Việt Nam trong tôi’, và trải nghiệm giao lưu các tiết mục văn nghệ tiêu biểu của các dân tộc. Du khách cũng có thể tìm hiểu và thưởng thức ẩm thực dân tộc với các món ăn đặc sắc.

Ngoài ra, các hoạt động trải nghiệm văn hóa truyền thống sẽ được tổ chức sôi nổi với các trò chơi dân gian tại không gian văn hóa Làng, tạo cơ hội cho du khách gần gũi và hiểu hơn về văn hóa phong phú của các dân tộc Việt Nam. Thông qua các hoạt động này, du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu và trải nghiệm về văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam, cũng như tăng cường sự gắn kết và hiểu biết giữa các cộng đồng dân tộc.

Chương trình tháng 8 tại Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Hà Nội, hứa hẹn sẽ mang đến những trải nghiệm thú vị và bổ ích cho du khách. Du khách có thể tìm hiểu thêm thông tin về chương trình và kế hoạch tham gia tại http://www.vietnamtourism.gov.vn hoặc liên hệ trực tiếp với Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Hà Nội.

Bộ phim tài liệu “Xẩm đỏ” – một di sản văn hóa quý báu về nghệ nhân Hà Thị Cầu, người hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20 – đang được hoàn tất thủ tục sang nhượng bản quyền cho tỉnh Ninh Bình. Đạo diễn Lương Đình Dũng, người thực hiện bộ phim, cho biết ông đang hoàn tất các thủ tục để chuyển giao bản quyền của bộ phim này.

Bộ phim “Xẩm đỏ” đã được hoàn thành từ năm 2011, nhưng đến nay, tỉnh Ninh Bình vẫn muốn mua bản quyền để bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa này. Theo đạo diễn Lương Đình Dũng, bộ phim được thực hiện trong nhiều năm, bắt đầu từ năm 2008 đến 2010, với hơn 1.200 phút quay. Sau đó, bộ phim được dựng lại với thời lượng 68 phút, để người xem có thể nghe được nhiều bài hát hơn từ nghệ nhân Hà Thị Cầu.

Điểm đặc biệt của bộ phim “Xẩm đỏ” là không sử dụng lời bình, mà để nghệ nhân tự nhiên thoải mái nhất khi hát như thể đang tâm sự trực tiếp tới khán giả. Đạo diễn Lương Đình Dũng cho biết, ông muốn lưu giữ lại tất cả như một di sản văn hóa truyền thống của nghệ nhân Hà Thị Cầu để lại cho Ninh Bình nói riêng và cho kho tàng nghệ thuật xẩm Việt Nam nói chung.

Bộ phim “Xẩm đỏ” không chỉ là hình ảnh về nghệ nhân Hà Thị Cầu, mà còn sinh động bởi miền quê mộc mạc, với chợ quê, hoa gạo, bến đò… ẩn hiện, thảng thốt trong tiếng sênh, nhịp phách. Qua bộ phim, khán giả có thể cảm nhận được nét văn hóa đặc sắc của vùng đất Ninh Bình, cũng như tài năng và tâm huyết của nghệ nhân Hà Thị Cầu.

Ngoài “Xẩm đỏ”, đạo diễn Lương Đình Dũng từng thực hiện nhiều bộ phim nổi tiếng về nghệ thuật chèo, như “Hề cu Sứt”, “Thầy bói đi chợ”, “Lý trưởng mẹ Đốp”, “Phù thủy sợ ma”, “Thị Màu lên chùa”. Ông cho rằng cái gốc đi lên và thấm đẫm trong hành trang nghệ thuật vẫn phải từ những tác phẩm văn học, nghệ thuật dân tộc. Điều này càng khẳng định tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, cũng như vai trò của nghệ nhân trong việc giữ gìn và truyền tải những giá trị văn hóa quý báu đến thế hệ sau.

Việc hoàn tất thủ tục sang nhượng bản quyền cho tỉnh Ninh Bình sẽ giúp bảo đảm việc bảo tồn và quảng bá bộ phim “Xẩm đỏ” một cách rộng rãi và hiệu quả hơn. Đồng thời, đây cũng là cách để tri ân và tôn vinh nghệ nhân Hà Thị Cầu, người đã dành cả cuộc đời để bảo tồn và phát huy nghệ thuật xẩm Việt Nam.

Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng phát sinh từ các yếu tố an ninh phi truyền thống. Trong số đó, biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường sống và điều kiện kinh tế – xã hội của người dân tại đây. Sự gia tăng của các cơn bão, lũ lụt và hạn hán kéo dài đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và nguồn nước sinh hoạt, làm gia tăng tình trạng đói nghèo và bất ổn an ninh.

Dịch bệnh cũng là một mối đe dọa lớn đối với sức khỏe của người dân vùng DTTS. Do điều kiện y tế còn hạn chế và việc tiếp cận với các dịch vụ y tế còn khó khăn, các vùng DTTS thường phải đối mặt với nguy cơ bùng phát dịch bệnh cao hơn so với các khu vực khác. Việc bùng phát của đại dịch COVID-19 trong thời gian qua là một ví dụ điển hình, đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến đời sống và kinh tế của người dân tại đây.

Ngoài ra, di cư tự do cũng là một vấn đề đáng quan tâm tại các vùng DTTS. Nhiều người dân từ các vùng sâu, vùng xa tìm cách di cư đến các khu vực thành thị để tìm kiếm cơ hội việc làm và điều kiện sống tốt hơn. Tuy nhiên, việc di cư tự do này thường dẫn đến nhiều hệ lụy như tình trạng ô nhiễm môi trường, tăng áp lực lên cơ sở hạ tầng và dịch vụ công tại các khu vực tiếp nhận, cũng như làm gia tăng tình trạng bất ổn an ninh.

Buôn bán người và tội phạm cũng là những thách thức lớn đối với an ninh tại các vùng DTTS. Tình trạng buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, vẫn còn diễn biến phức tạp. Các hình thức tội phạm như cướp, trộm cắp và lừa đảo cũng ngày càng gia tăng, gây mất an ninh trật tự tại các khu vực này.

Khủng bố cũng là một mối đe dọa tiềm ẩn đối với an ninh quốc gia và trật tự xã hội tại các vùng DTTS. Việc một số đối tượng lợi dụng tình trạng bất ổn và sự khó khăn tại các vùng DTTS để tuyên truyền và thực hiện các hoạt động khủng bố đã gây ra những lo ngại mới về đảm bảo an ninh tại đây.

Để giải quyết những thách thức trên, Việt Nam cần có những chính sách đồng bộ và toàn diện, gắn với đặc thù của từng vùng DTTS. Trước hết, cần tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng, dịch vụ y tế và giáo dục tại các vùng này để cải thiện điều kiện sống và tiếp cận dịch vụ công của người dân. Việc triển khai các chương trình phát triển bền vững, như hỗ trợ sản xuất nông nghiệp bền vững và phát triển du lịch cộng đồng, cũng có thể giúp tăng thu nhập và giảm nghèo cho người dân DTTS.

Ngoài ra, cần tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế để tiếp cận nguồn lực và kinh nghiệm trong việc đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống. Việc tăng cường năng lực cho lực lượng chính quyền địa phương và cơ quan chức năng trong việc phòng chống tội phạm và đảm bảo an ninh trật tự cũng là điều cần thiết.

Cuối cùng, cần có những chính sách hỗ trợ đặc biệt cho các nhóm dân tộc thiểu số dễ bị tổn thương, như phụ nữ và trẻ em, để bảo vệ quyền và lợi ích của họ trong quá trình phát triển. Bằng cách thực hiện những chính sách và biện pháp quyết liệt, hy vọng rằng các vùng DTTS tại Việt Nam sẽ sớm vượt qua những thách thức an ninh phi truyền thống và phát triển bền vững.

Ngày 19/7, tại làng nghề Nha Trang Xưa, tỉnh Khánh Hòa, một buổi workshop làm tranh sơn mài miễn phí đã được tổ chức với chủ đề “Giữ vẹn sơ tâm”. Sự kiện này đã thu hút sự tham gia của nhiều du khách trong và ngoài nước, mang đến cơ hội để họ tìm hiểu về lịch sử và kỹ thuật làm tranh sơn mài truyền thống.

Qua buổi workshop, làng nghề Nha Trang Xưa mong muốn giới thiệu nghề truyền thống liên quan đến tranh sơn mài và nét đẹp văn hóa của nghề này đến với du khách thập phương. Những ý tưởng nghệ thuật độc đáo đã được thể hiện trên tranh sơn mài, với các hình ảnh quen thuộc của Việt Nam như hoa sen, nón lá, thuyền và cây tre.

Du khách Đặng Lê Ni, 20 tuổi, cho biết cô đã mất gần 3 giờ để hoàn thành bức tranh của mình. Cô đánh giá cao sự tỉ mỉ và công sức của nghệ nhân làm tranh sơn mài, và nhận thấy rằng việc tạo ra một tác phẩm nghệ thuật mang hồn cốt của người Việt không hề dễ dàng.

Mặc dù không có thông tin cụ thể về quá trình thực hiện, có thể bạn quan tâm đến cách làm tranh sơn mài, và đây là một phần quan trọng của văn hóa Việt Nam. Tại buổi workshop, các du khách đã có cơ hội tự tạo ra một tác phẩm nghệ thuật hoàn chỉnh cho riêng mình.

Một du khách Nga, Nikita, cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với giá trị và công sức tạo nên những bức tranh tuyệt vời của người Việt. Anh đã hoàn thành một bức tranh về hoa sen và cảm thấy tự hào về thành quả của mình.

Ngoài ra, vào chiều cuối tuần, một workshop vẽ tranh tại quận 7 cũng đã thu hút sự tham gia của nhiều bạn trẻ. Với các vật liệu như hoa tươi, khung tranh gỗ, đất sét khô, màu vẽ, hoa khô, và cọ vẽ, mọi người đã có một không gian thư giãn và sáng tạo.

Qua các hoạt động này, có thể thấy rằng việc bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống đang được quan tâm và chú trọng. Làng nghề Nha Trang Xưa và các địa điểm tổ chức workshop đã góp phần gì đó trong việc quảng bá nét đẹp văn hóa của người Việt đến với công chúng.

Lào Cai – Nằm ven dòng sông Nặm Luông thơ mộng, xã Nghĩa Đô là nơi sinh sống của cộng đồng người Tày, nơi đây lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận hai di sản văn hóa phi vật thể của tỉnh Lào Cai vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có loại hình di sản thuộc nhóm ẩm thực của người Tày xã Nghĩa Đô.

Đặc sản của Nghĩa Đô không chỉ dừng lại ở những món ăn dân dã mà còn ở sự độc đáo trong cách chế biến và nguyên liệu sử dụng. Ông Dương Tuấn Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai, cho biết ẩm thực ở Nghĩa Đô được đánh giá cao bởi sự độc đáo từ nguyên liệu, quy trình, cách thức làm ra món ăn, nguyên tắc khi thưởng thức trên mâm. Sự kết hợp tinh tế giữa các nguyên liệu và phương pháp chế biến độc đáo đã tạo nên hương vị riêng biệt của ẩm thực Nghĩa Đô.

Một trong những món ăn nổi tiếng của Nghĩa Đô là vịt bầu lam. Loại vịt này có đặc điểm cổ rụt, thân hình bầu bĩnh, đầu to, chân ngắn, chỉ có ở Nghĩa Đô. Thịt vịt được trộn cùng các loại gia vị, rau thơm, ướp khoảng 15-20 phút cho thịt ngấm đều gia vị. Sau đó, gói thịt vịt được nướng trong ống tre, dùng lá dong bịt kín đầu ống lam rồi cho lên bếp. Quá trình nướng vịt đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ để tạo nên hương vị đặc trưng.

Món cá nướng hai lửa cũng là một đặc sản không thể bỏ qua. Cá được chọn là cá tự nhiên từ sông, suối, ao, như cá chép, cá trôi, cá trắm với trọng lượng từ 1,5 kg trở lên. Cá được mổ, làm sạch vảy, xẻ đôi mình rồi thái ngang thớ tạo ra những miếng dày chừng 5-7 cm, dài chừng 15-20 cm. Sau khi ướp gia vị, cá được nướng hai lần lửa để tạo nên hương vị đặc trưng. Mùi thơm của cá nướng lan tỏa, kích thích vị giác của thực khách.

Mâm cơm hàng ngày của đồng bào Tày luôn hấp dẫn, độc đáo và nhiều màu sắc, thể hiện nét văn hóa truyền thống như xôi ngũ sắc, cá nướng hai lửa, vịt hấp, vịt xào, canh đắng… Đặc biệt, mỗi mùa, mâm cơm của người Tày sẽ có thêm những món ăn độc đáo riêng. Sự đa dạng và phong phú của ẩm thực Nghĩa Đô đã trở thành điểm hấp dẫn đối với du khách.

Với 56 di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Lào Cai đang tích cực bảo tồn, vun đắp, phát huy các giá trị văn hóa, biến di sản thành tài sản giúp đồng bào các dân tộc thoát nghèo. Tại Nghĩa Đô, trong năm 2024, lượng khách đạt 25.000 lượt, doanh thu từ du lịch cộng đồng khoảng 15 tỉ đồng. Khách quốc tế cũng bắt đầu tìm hiểu đời sống người Tày để “chạm” vào vùng đất bản sắc nguyên sơ, chân thật.

Hiện nay, tỉnh Lào Cai đang tập trung vào việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di sản văn hóa phi vật thể, trong đó có ẩm thực của người Tày xã Nghĩa Đô. Du khách có thể thăm quan xã Nghĩa Đô để trải nghiệm và khám phá văn hóa truyền thống của người Tày, thưởng thức các món ăn độc đáo và phong phú của ẩm thực Nghĩa Đô.