Trong một thông điệp gần đây, Tổng thống Đại học California, Los Angeles (UCLA) Julio Frenk đã lên tiếng về việc trường nhận được thông báo từ chính phủ liên bang về việc tạm dừng một số nguồn tài trợ nghiên cứu. Quyết định này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến các nhà nghiên cứu phụ thuộc vào các khoản tài trợ quan trọng mà còn tác động rộng lớn đến người dân Mỹ trên toàn quốc, những người mà công việc, sức khỏe và tương lai phụ thuộc vào các nghiên cứu đột phá mà UCLA đang thực hiện.

Ông Frenk đã chia sẻ một câu chuyện cảm hứng về Tiến sĩ Abbas Ardehali, một giáo sư tại UCLA, người đã thực hiện thành công ca cấy ghép phổi đầu tiên sử dụng Hệ thống chăm sóc Organ. Công trình này cho phép giữ phổi sống sót bên ngoài cơ thể trong khi chờ cấy ghép, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong y học cấy ghép và cứu sống hàng ngàn người Mỹ. Câu chuyện về Tiến sĩ Ardehali là minh chứng cho tác động tích cực của các nghiên cứu được tài trợ bởi chính phủ liên bang.

UCLA là một trong những cơ sở giáo dục hàng đầu nhận được tài trợ từ các cơ quan chính phủ liên bang như Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF) và Viện Y tế Quốc gia (NIH) để thực hiện các nghiên cứu mang tính đột phá. Những nghiên cứu này không chỉ giới hạn trong các phòng thí nghiệm hoặc giảng đường mà còn có tác động trực tiếp đến cuộc sống thực của người dân trên toàn quốc. Chúng bao gồm các công trình nghiên cứu về y học tái tạo, điều tra nguyên nhân của các bệnh phức tạp và phát triển các công nghệ mới để cải thiện sức khỏe cộng đồng.

Ông Frenk bày tỏ sự thất vọng sâu sắc với quyết định của chính phủ liên bang về việc ngừng tài trợ nghiên cứu. Ông cho biết quyết định này có thể ảnh hưởng đến hàng trăm khoản tài trợ, từ đó gây ra những ảnh hưởng xấu đến cuộc sống và công việc của các nhà nghiên cứu, giảng viên và nhân viên UCLA. Việc này không chỉ làm gián đoạn quá trình nghiên cứu mà còn đặt ra thách thức lớn cho việc duy trì thế mạnh nghiên cứu của trường trong tương lai.

Chính phủ liên bang đưa ra lý do cho quyết định này là do sự hiện diện của chủ nghĩa bài Do Thái và thiên vị trên khuôn viên trường. Tuy nhiên, ông Frenk đã khẳng định rằng UCLA đã và đang thực hiện nhiều hành động mạnh mẽ để biến khuôn viên trường trở thành một môi trường an toàn, chào đón tất cả sinh viên và thúc đẩy sự đa dạng, công bằng và hòa nhập.

Ông Frenk cũng nhấn mạnh rằng tài trợ nghiên cứu của liên bang không phải là một món quà mà là một khoản đầu tư vào tương lai của đất nước. Các nhà nghiên cứu tại UCLA đã tham gia vào một quá trình cạnh tranh gay gắt để có được những khoản tài trợ này và cam kết sử dụng chúng để mang lại lợi ích cho xã hội. Do đó, việc ngừng cấp tài trợ không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động nghiên cứu mà còn làm suy giảm khả năng đổi mới và phát triển của đất nước.

Trước tình huống này, UCLA đã chuẩn bị kỹ lưỡng và đang tích cực đánh giá các lựa chọn tốt nhất để bảo vệ lợi ích của giảng viên, sinh viên và nhân viên, cũng như bảo vệ các giá trị và nguyên tắc của trường. Trường sẽ tiếp tục ủng hộ và thực hiện các nghiên cứu có tác động tích cực đến xã hội, đồng thời tìm kiếm các nguồn tài trợ khác để duy trì và phát triển các chương trình nghiên cứu đột phá của mình.

UCLA là một trong những trường đại học hàng đầu thế giới, nổi tiếng với chất lượng giảng dạy và nghiên cứu xuất sắc. Việc đảm bảo nguồn tài trợ nghiên cứu không chỉ giúp trường tiếp tục duy trì vị thế của mình mà còn góp phần thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội.

Trường sẽ tiếp tục cam kết với việc tạo ra kiến thức mới và giải quyết các thách thức thực tiễn mà xã hội đang đối mặt. Bất chấp những thách thức về tài trợ, UCLA vẫn vững bước trên hành trình đổi mới và phát triển, tiếp tục là một điểm sáng trong cộng đồng học thuật quốc tế.

Phát triển các viện nghiên cứu và trường đại học thành những chủ thể nghiên cứu mạnh đang là mục tiêu quan trọng được nhấn mạnh trong Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Để hiện thực hóa mục tiêu này, điều cần thiết là các viện nghiên cứu và trường đại học phải ưu tiên chất lượng, chiều sâu, sự liên kết và tính khả thi của các đề tài nghiên cứu. Ngoài ra, việc phát triển mô hình hợp tác chặt chẽ giữa các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và địa phương cũng đóng vai trò quan trọng nhằm tạo ra một chuỗi giá trị khép kín từ nghiên cứu cơ bản đến thương mại hóa.

Theo đánh giá của các chuyên gia, một trong những thách thức lớn hiện nay là vấn đề tài chính hạn chế trong lĩnh vực khoa học. Trong bối cảnh ngân sách khoa học còn hạn chế, việc tập trung nguồn lực cho nghiên cứu ứng dụng có tính liên ngành và đa giai đoạn đang là thách thức lớn. Hiện nhiều nghiên cứu chỉ dừng lại ở giai đoạn công bố bài báo quốc tế, báo cáo hội nghị, hoặc tham gia các cuộc thi khoa học mà chưa thể tiến tới giai đoạn chuyển giao công nghệ hoặc sản xuất thử nghiệm.

Để khắc phục tình trạng này, các viện nghiên cứu và trường đại học cần có cơ chế tài chính linh hoạt và hấp dẫn hơn. Một giải pháp quan trọng là thiết lập quỹ hỗ trợ riêng cho các giai đoạn chuyển tiếp từ kết quả nghiên cứu đến sản phẩm thử nghiệm, từ phòng thí nghiệm đến quy mô sản xuất. Đồng thời, các sản phẩm nghiên cứu có tiềm năng ứng dụng nên được ươm tạo trong các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nơi tập trung các nhà khoa học, nhà đầu tư và chuyên gia thị trường.

Bên cạnh hỗ trợ tài chính, việc tạo dựng cơ chế rõ ràng để tuyển dụng, sử dụng và đãi ngộ đội ngũ nghiên cứu khoa học cũng là yếu tố then chốt. Đặc biệt, cần có chính sách thu hút và giữ chân các nhà khoa học trẻ, giúp họ yên tâm cống hiến và phát triển sự nghiệp trong nước. Hệ sinh thái kết nối ba nhà: nhà nước – nhà khoa học – doanh nghiệp cần được thiết lập và củng cố, tạo điều kiện để các sản phẩm nghiên cứu được đưa vào thực tiễn một cách hiệu quả, đóng góp trực tiếp cho phát triển kinh tế – xã hội.

Với định hướng rõ ràng từ Nghị quyết 57, cùng với sự quan tâm và đầu tư đúng mức từ Nhà nước, cũng như sự vào cuộc đồng bộ của các bên liên quan, nền khoa học công nghệ Việt Nam được kỳ vọng sẽ có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Việc hình thành một hệ sinh thái nghiên cứu, ứng dụng, thương mại hóa bền vững, trong đó các viện nghiên cứu và trường đại học giữ vai trò nòng cốt, đang là mục tiêu phấn đấu. Qua đó, các viện nghiên cứu và trường đại học sẽ thực sự trở thành những chủ thể nghiên cứu mạnh, đóng góp vào sự phát triển của đất nước.