Chuyển đổi số trong khu vực công đang nổi lên như một yếu tố chiến lược quan trọng trong quá trình cải cách thể chế quốc gia. Việc ứng dụng công nghệ số vào khu vực công không chỉ giúp tối ưu hóa hoạt động của các cơ quan Nhà nước mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận dịch vụ công một cách nhanh chóng và hiệu quả. Tại Diễn đàn ‘Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội’ do Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam tổ chức, các chuyên gia hàng đầu đã tập trung thảo luận về việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong khu vực công.

Các chuyên gia khẳng định rằng chuyển đổi số trong doanh nghiệp Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động, cải thiện năng lực cạnh tranh và đảm bảo sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số cũng đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là về cơ sở hạ tầng công nghệ và nguồn lực. Một trong những thách thức lớn là phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ tại các cơ quan Nhà nước còn nhiều lạc hậu, ngân sách dành cho chuyển đổi số thường bị giới hạn, và việc triển khai hạ tầng như trung tâm dữ liệu, mạng lưới 5G, hoặc phần mềm quản lý đòi hỏi chi phí lớn.

Phó Viện Trưởng Viện Trí Việt IVM – Nguyễn Hữu Thái Hòa, cho rằng khu vực công thường gặp khó khăn trong việc thu hút và giữ chân nhân tài công nghệ do mức lương không cạnh tranh so với khu vực tư nhân. Điều này đòi hỏi cần có những giải pháp phù hợp để thu hút và giữ chân nhân tài, cũng như đầu tư vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số.

Chuyển đổi số cũng mở ra cơ hội lớn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ công của đất nước. Các công cụ như hệ thống quản lý văn bản điện tử, chữ ký số, hoặc quy trình phê duyệt trực tuyến giúp giảm thời gian xử lý công việc, cho phép người dân nộp hồ sơ mà không cần đến cơ quan hành chính. Việc thực hiện chuyển đổi số để cải thiện chất lượng dịch vụ công trực tuyến và cung cấp các dịch vụ công ở mức độ 3 và 4, sẽ giúp người dân và doanh nghiệp thực hiện các thủ tục hành chính mọi lúc, mọi nơi.

Một trong những hướng đi quan trọng của chuyển đổi số trong khu vực công là cá nhân hóa dịch vụ, với dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo có thể được sử dụng để phân tích nhu cầu của người dân, từ đó cung cấp dịch vụ phù hợp hơn. Tại diễn đàn, các chuyên gia cũng thảo luận về việc chống tham nhũng và tăng cường sự minh bạch trong quản lý Nhà nước thông qua các nền tảng số hóa. Hệ thống số hóa giúp công khai ngân sách, kế hoạch phát triển, hoặc các quyết định hành chính, tăng cường sự giám sát của người dân.

Các chuyên gia cũng đưa ra giải pháp về đầu tư hạ tầng công nghệ, tăng ngân sách cho việc nâng cấp cơ sở hạ tầng số, và xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng số cho cán bộ, công chức. Khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ tham gia phát triển giải pháp số cho khu vực công, như ứng dụng AI, blockchain… để tạo ra những giải pháp số hóa toàn diện và hiệu quả.

Chuyển đổi số khu vực công sẽ khó tạo ra đột phá thực chất nếu chỉ được nhìn nhận như một nhiệm vụ công nghệ đơn thuần. Việc tích hợp chuyển đổi số vào quá trình cải cách kinh tế – thể chế sẽ giúp phát huy vai trò là một ‘nền tảng tăng trưởng mới’. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị và cần có chiến lược chuyển đổi số tổng thể, đồng bộ để tạo ra những thay đổi thực chất và hiệu quả trong khu vực công.

Ở thành phố Hải Phòng, một phong trào sản xuất lúa mới đang được triển khai tại xã Việt Khê. Thay vì hình ảnh truyền thống về nông nghiệp thủ công, người dân đang ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất, giúp tăng năng suất và giảm thiểu lao động.

Người tiên phong trong việc tích tụ ruộng đất và áp dụng công nghệ vào sản xuất lúa tại đây là anh Nguyễn Văn Hùng. Với sự đam mê và kiên trì, anh Hùng đã tích tụ được 50 hecta đất ruộng và đầu tư hàng tỷ đồng vào hệ thống máy móc, công nghệ hiện đại.

Quá trình tích tụ ruộng đất của anh Hùng không hề dễ dàng. Ban đầu, anh phải đi “gõ cửa từng nhà” để thuyết phục người dân cho mượn đất. Sau khi chứng minh được hiệu quả của phương pháp sản xuất mới, anh đã nhận được sự đồng thuận của hàng trăm hộ dân.

Không chỉ tích tụ đất đai, anh Hùng còn đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ. Anh đã trang bị máy cày, máy gặt đập liên hợp và thuê dịch vụ drone phun thuốc. Nhờ đó, chi phí lao động đã giảm 35-50%, năng suất tăng 10-15% và anh hoàn toàn chủ động trong sản xuất.

Mô hình sản xuất của anh Hùng không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần khắc phục tình trạng ruộng đất bỏ hoang. Việc áp dụng công nghệ vào sản xuất cũng giúp định hướng sản phẩm tiệm cận các tiêu chuẩn cao hơn như hữu cơ, phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.

Năm 2025, mô hình của anh Nguyễn Văn Hùng đã nhận được sự hỗ trợ từ Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng thông qua dự án “Cánh đồng công nghệ chính xác DTALS trong sản xuất lúa giảm phát thải khí nhà kính, gắn với tăng trưởng xanh”. Với tổng diện tích đất nông nghiệp lên tới trên 185.000 hecta, Hải Phòng có tiềm năng khổng lồ để nhân rộng các mô hình như của anh Hùng.

Việc nhân rộng mô hình sản xuất lúa bằng công nghệ hiện đại tại Hải Phòng là một bước tiến quan trọng trong việc chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang nông nghiệp thông minh, sinh thái và số hóa. Điều này không chỉ giúp tăng năng suất và hiệu quả kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Để biết thêm thông tin về dự án và mô hình sản xuất của anh Nguyễn Văn Hùng, vui lòng truy cập trang web của Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng để có thông tin chi tiết.

Trong kỷ nguyên số, chuyển đổi số đang trở thành một yêu cầu thiết yếu đối với mọi địa phương trên cả nước. Tại Thanh Hóa, việc triển khai mạnh mẽ hoạt động chính quyền địa phương cấp xã trên môi trường số hóa đang được đẩy mạnh nhằm hiện thực hóa một nền hành chính hiện đại, công khai, minh bạch và phục vụ người dân một cách tốt nhất.

Theo Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, việc đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị là một nhiệm vụ quan trọng. Mục tiêu là nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, hiệu lực quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực, bảo đảm quốc phòng và an ninh.

Tỉnh Thanh Hóa đã xác định rằng bộ máy hành chính cấp xã là nơi tiếp xúc trực tiếp, thường xuyên nhất với người dân và doanh nghiệp, do đó cần được “số hóa” đồng bộ, toàn diện. Từ nhận thức đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo UBND tỉnh tập trung lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ triển khai nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, đường truyền internet tốc độ cao, trang thiết bị kỹ thuật và ứng dụng phần mềm dùng chung cho các xã, phường.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thanh Hóa Trần Duy Bình cho biết, các xã trên địa bàn tỉnh đã triển khai việc rà soát, đầu tư và nâng cấp hạ tầng kỹ thuật CNTT tại các đơn vị hành chính mới. Mỗi xã đều phải đảm bảo có mạng LAN nội bộ 100%, có kết nối Internet tốc độ cao, có hệ thống hội nghị trực tuyến kết nối với cấp tỉnh, có phần mềm quản lý văn bản, chữ ký số dùng chung và có bộ phận một cửa hoạt động hiệu quả.

Đặc biệt, Sở Khoa học và Công nghệ đã yêu cầu các địa phương đảm bảo “không gián đoạn trong suốt quá trình tiếp nhận và xử lý thủ tục hành chính tại xã, kể cả trong thời gian chuyển đổi mô hình tổ chức hoặc sáp nhập đơn vị hành chính”. Đây là chỉ đạo thể hiện quyết tâm cao của tỉnh trong việc duy trì tính liên tục, ổn định và nâng cao chất lượng phục vụ Nhân dân ngay cả khi bộ máy có biến động.

Hoạt động chính quyền địa phương cấp tại Thanh Hóa cũng bao gồm việc triển khai hoạt động Trung tâm Phục vụ hành chính công tại cấp xã, chuyển đổi từ tiếp nhận thủ tục hành chính bằng giấy sang tiếp nhận thủ tục trên môi trường số. Tất cả các thủ tục hành chính cấp xã đều phải được xử lý theo mô hình điện tử, hạn chế tối đa việc công dân phải đi lại.

Để đảm bảo “quá trình chuyển đổi số thông suốt”, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã yêu cầu thành lập các tổ công nghệ số cộng đồng ở cơ sở, huy động lực lượng cán bộ trẻ, đoàn viên, hội viên… tham gia hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Thực tiễn triển khai tại Thanh Hóa cho thấy, muốn chính quyền địa phương cấp vận hành hiệu quả thì cấp xã phải đủ năng lực, đủ điều kiện hạ tầng và nhất là đủ quyết tâm chính trị để đổi mới. Khi mỗi xã trở thành một “trung tâm dữ liệu đầu mối”, một “điểm chạm số” của người dân, thì chính quyền số không còn là khái niệm, mà là hiện thực sống động trong từng giao dịch hành chính hằng ngày. Chuyển đổi số giờ đây không còn là cơ hội, mà là giải pháp sống còn cho một nền hành chính hiện đại, công khai và phục vụ.