TP.HCM đang tích cực triển khai các biện pháp chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông, sau thành công của việc chuyển đổi xe buýt sang sử dụng năng lượng xanh. Mới đây, đề án chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe máy điện cho lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng đã được đưa ra, nhận được sự quan tâm và đồng tình của nhiều người dân.

Theo Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS), lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng là nhóm có mức độ phát thải cao nhất trên mỗi đầu phương tiện. Họ di chuyển trung bình 80-120 km mỗi ngày, gấp 3-4 lần so với người dân thông thường. Chuyển đổi một chiếc xe của tài xế công nghệ sang xe điện có tác động giảm phát thải lớn gấp nhiều lần so với xe 2 bánh cá nhân của người dân thông thường.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi xe điện cho nhóm này dễ tạo hiệu ứng lan tỏa trong xã hội. Họ là lực lượng di chuyển nhiều, tiếp xúc trực tiếp với hàng triệu người dân mỗi ngày. Khi tài xế công nghệ sử dụng xe điện với hình ảnh rõ nét, êm ái, sạch sẽ, tiết kiệm sẽ giúp thay đổi nhận thức cộng đồng và thúc đẩy nhu cầu sử dụng xe điện trong dân cư.

Điện rẻ hơn xăng khoảng 80% trên mỗi km vận hành và xe điện có ít chi tiết bảo dưỡng hơn so với xe xăng. Nhờ vậy, trung bình mỗi tài xế có thể tiết kiệm 1-1,3 triệu đồng mỗi tháng. Quãng đường và số giờ hoạt động càng cao thì số tiền tiết kiệm càng lớn.

Sở Xây dựng TP.HCM đang hoàn thành ‘Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn TP.HCM’ theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 là thực hiện chuyển đổi và xây dựng chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh đã hoàn thành.

Giai đoạn 2 sẽ tập trung xây dựng chính sách khuyến khích, ưu đãi và lộ trình đối với các cá nhân, hộ gia đình, hợp tác xã, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh. Lộ trình thực hiện sẽ bao gồm: xe taxi, xe công nghệ, xe hợp đồng, xe khách, xe tải, phương tiện cá nhân, ô tô và phương tiện thuộc quản lý bởi các đơn vị hành chính công, các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân.

TP.HCM là một trong những TP hàng đầu thế giới chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Nhiệt độ trung bình năm của TP tăng 1,4%; tỷ lệ diện tích ngập thường xuyên năm 2009 là 54%, dự báo tới năm 2050 sẽ tăng lên 61%. Trong đó, các hoạt động giao thông vận tải là một trong những nguyên nhân chính, đóng góp tới 45% tổng lượng phát thải khí nhà kính.

Trong bối cảnh toàn cầu đang ngày càng ưu tiên các giá trị bền vững, việc xanh hóa không chỉ là một xu thế mà còn là điều kiện cần thiết để duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh. Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) Vĩnh Long vừa tổ chức hội thảo ‘Tiếp cận tiêu chuẩn, xanh hóa ngành chủ lực’ với mục đích khẳng định rằng xu hướng chuyển đổi xanh là điều tất yếu để có thể gia nhập sâu và rộng vào thị trường cũng như chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Trần Văn Đức, Chủ tịch Hiệp hội DN Bến Tre, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Benico, cho biết rằng Bến Tre có ngành dừa phát triển và Việt Nam là một trong năm nước có diện tích dừa lớn nhất và sản lượng đứng thứ năm thế giới. Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1,1 tỷ USD vào năm 2024. Vĩnh Long có diện tích trồng dừa đạt gần 117,3 ngàn hecta, chiếm gần 60% ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), sản lượng chiếm 58%. Hiện nay, tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội và quản trị) và xu hướng thị trường ngành dừa đang đặt ra nhiều thách thức nhưng sẽ mang lại nhiều lợi ích.

ESG không chỉ là lợi thế cạnh tranh mà đang trở thành điều kiện tiên quyết để sản phẩm dừa tiếp cận các thị trường xuất khẩu khắt khe như thị trường EU, Mỹ, Nhật, Hàn Quốc… Ngoài ra, còn giúp DN duy trì ổn định đơn hàng, tránh nguy cơ mất thị phần trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc triển khai ESG giúp DN nhận diện, đo lường và quản trị hiệu quả các rủi ro như biến đổi khí hậu, gián đoạn chuỗi cung ứng, thay đổi chính sách xuất nhập khẩu hoặc giải quyết tranh chấp hiệu quả. Đây có thể xem là nền tảng để ngành dừa phát triển bền vững theo hướng sinh thái, công bằng, hiệu quả lâu dài.

Được thành lập trong tháng 6/2025, HTX Nông nghiệp bền vững Lạc Địa xác định mục tiêu chiến lược là cung cấp tín chỉ carbon, hướng tới mục tiêu Net-Zero của Việt Nam vào năm 2050, bằng cách áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn cho cây dừa bản địa, tạo ra đa giá trị, thích nghi với biến đổi khí hậu, giảm phát thải.

Theo ông Trần Anh Thuy, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Bến Tre, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty CP Phú Lễ, HTX hiện có 56 thành viên, trong đó có 3 công ty cùng 53 cá nhân tự nguyện tham gia góp vốn sản xuất kinh doanh đều là những người dân địa phương. Nhờ đó, ba yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường được phát triển hài hòa, kiến tạo nên một cộng đồng sống lành mạnh, phát triển bền vững.

Vùng dừa được hình thành mang lại cơ hội du lịch bền vững như là tour du lịch học tập về ESG, du lịch sinh thái cộng đồng, mang lại cơ hội tạo sinh kế xanh cho người dân địa phương. Hiện nay, Hiệp hội DN tỉnh tăng cường liên kết DN, phát triển DN xanh; Câu lạc bộ DN dẫn đầu, Thương hiệu tiêu biểu tỉnh Vĩnh Long, thúc đẩy liên kết DN; tiếp cận tiêu chuẩn xanh hóa ngành lúa gạo; xanh hóa ngành gốm…

Ông Nguyễn Tường Nam, Chủ tịch Hiệp hội DN Vĩnh Long, cho rằng sản xuất xanh sẽ góp phần giúp DN áp dụng tiêu chuẩn mới, đổi mới công nghệ, cải thiện quy trình sản xuất theo hướng thân thiện môi trường, đáp ứng các hàng rào kỹ thuật, gia nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời giúp DN chủ động thay đổi tư duy, từng bước nâng cao năng lực quản trị, đổi mới mô hình sản xuất-kinh doanh, vừa bảo vệ môi trường, vừa nâng tầm thương hiệu quốc gia, vì một nền kinh tế phát triển bền vững.

Ông Trần Quốc Tuấn, Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Công Thương, cho biết xác định chuyển đổi xanh không phải là lựa chọn, mà là con đường tất yếu. Ngành công thương sẽ triển khai một số định hướng để phát triển trong lĩnh vực kinh tế xanh. Bằng nhiều giải pháp, Sở Công Thương cố gắng kết nối DN với hệ thống tiêu chuẩn ESG, thương mại xanh, chuyển đổi số. Nếu không đi cùng DN thì DN sẽ tốn nhiều thời gian mới có thể về đích.

Có thể nói, tiếp cận tiêu chuẩn xanh hóa ngành hàng chủ lực là một chủ đề mang ý nghĩa thời sự, thiết thực và chiến lược trong bối cảnh kinh tế xanh và tăng trưởng bền vững đang trở thành xu hướng tất yếu toàn cầu. Hiện ba tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh đã hợp nhất thành tỉnh Vĩnh Long mới sẽ mở ra không gian phát triển rộng lớn hơn, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tái cấu trúc ngành hàng, liên kết vùng, và đặc biệt là xanh hóa ngành hàng chủ lực, xanh hóa toàn diện quá trình sản xuất-tiêu dùng để sử dụng hiệu quả tài nguyên và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Theo Sở Công Thương, thời gian qua, tỉnh đã tập trung nguồn lực, ưu tiên hỗ trợ các ngành hàng như dừa, gốm, năng lượng tái tạo… hướng đến giảm phát thải, nâng cao giá trị gia tăng và mở rộng thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tiễn, phần lớn các cơ sở sản xuất vẫn còn quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu, chưa đạt tiêu chuẩn quốc tế, khó tiếp cận các chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng khắt khe về ESG, carbon thấp, truy xuất nguồn gốc…

Nuôi dế – Mô hình chăn nuôi mới thân thiện với môi trường và hiệu quả kinh tế cao

Ở tỉnh Lào Cai, nhiều hộ nông dân đang chuyển hướng sang nuôi dế, một mô hình chăn nuôi mới, thân thiện với môi trường, dễ triển khai và đem lại hiệu quả kinh tế cao. Mô hình này không chỉ giúp người dân tăng thu nhập mà còn góp phần phát triển kinh tế địa phương.

Chiều ngày [không có thông tin cụ thể], chúng tôi đã đến thăm mô hình nuôi dế của gia đình chị Lường Thị Doan ở thôn Ả Hạ, xã Liên Sơn. Với quy trình chăn nuôi đơn giản, gia đình chị Doan đã xuất bán hàng chục kg dế thương phẩm mỗi tháng. Chị Doan chia sẻ, trước đây gia đình chị phải đi làm thuê ở các tỉnh khác, xa nhà, nhưng thu nhập chỉ đủ sống. Nhưng kể từ khi biết đến mô hình nuôi dế mèn lấy thịt và bán giống vào năm 2021, gia đình chị đã quyết định vay vốn làm chuồng trại nuôi dế.

Dế sinh trưởng nhanh, sau khoảng 40 đến 50 ngày có thể thu hoạch. Với giá bán thị trường là 120 nghìn đồng mỗi kg, mô hình nuôi dế mang lại lợi nhuận từ 15-18 triệu đồng, tính ra 1 năm có số thu trên 100 triệu đồng. Không chỉ gia đình chị Doan, nhiều hộ khác trong xã Liên Sơn cũng đã áp dụng mô hình này và đạt được hiệu quả kinh tế cao.

Gia đình chị Lường Thị Hiền ở thôn Ả Hạ, xã Liên Sơn, cũng đã có nguồn thu nhập phụ ổn định bên cạnh việc canh tác lúa và phát triển chăn nuôi trâu, bò, trồng ngô và nuôi gà nhờ nuôi dế. Chị Hiền cho biết, dế dễ nuôi, không gây tiếng ồn hay mùi hôi, việc chăm sóc dế cũng không ảnh hưởng đến công việc chính của chị.

Dế thương phẩm được biết đến là sản phẩm giàu chất dinh dưỡng, chế biến được những món ăn ngon như dế chiên giòn, dế rang lá chanh, dế tẩm bột chiên. Do đó, nhiều nhà hàng ở Nghĩa Lộ đã đưa dế vào thực đơn.

Ông Nguyễn Thanh Xuân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Liên Sơn cho biết, xã Liên Sơn có đặc thù là ruộng đất ít, nên việc tìm những hướng phát triển mới để tăng thu nhập cho người dân là rất cần thiết. Mô hình nuôi dế mèn là một trong những hướng đi phù hợp, vì cần ít vốn đầu tư, tận dụng được diện tích quanh nhà và nguồn thức ăn sẵn có.

Hiện tại, xã Liên Sơn đã có nhiều hộ gia đình nuôi dế và đã đạt được hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, để nghề nuôi dế phát triển bền vững, cần xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất, thu mua đến chế biến. Đồng thời, địa phương cần hỗ trợ xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm dế chế biến, góp phần tạo đầu ra ổn định, nâng cao thu nhập cho người dân.