Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) tại Việt Nam đang đứng trước những cơ hội lớn từ các chính sách hỗ trợ, nổi bật là Nghị quyết 68 của Chính phủ. Tuy nhiên, hành trình tận dụng cơ hội này không hề dễ dàng khi SME đối mặt với nhiều thách thức về vốn, quản trị, và tiêu chuẩn phát triển bền vững.

Để làm rõ hơn bức tranh này, CafeF phối hợp cùng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (ACB) tổ chức talkshow với chủ đề ‘Đồng hành cùng doanh nghiệp đón sóng Nghị quyết 68’. Tập đầu tiên của talkshow ‘Đón sóng Nghị quyết 68’ đã có sự tham gia của PGS.TS Trần Đình Thiên – Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, và ông Từ Tiến Phát – Tổng Giám đốc ACB. Các vị khách mời đã nhận định rằng Nghị quyết 68 không chỉ được xem là cú hích chiến lược, mà còn là thời điểm vàng để SMEs bứt phá khỏi giai đoạn được cho là ‘khó khăn nhất trong 40 năm qua’.

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, cũng có không ít thách thức. Vậy làm sao để các doanh nghiệp nhỏ và các hộ kinh doanh có thể tận dụng tốt các chính sách? Làm sao để giải quyết bài toán về vốn – được xem là bài toán lớn nhất đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME)? Những câu hỏi trên sẽ được giải đáp trong tập 2 của talkshow với chủ đề ‘Đồng hành cùng doanh nghiệp đón sóng Nghị quyết 68’.

Tập 2 có sự góp mặt của hai vị khách mời đặc biệt: ông Ngô Tấn Long, Phó Tổng Giám đốc ACB – ngân hàng dẫn đầu trong hỗ trợ SME, và ông Mạc Quốc Anh, Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển Doanh nghiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa Hà Nội với sự dẫn dắt bởi MC Ngọc Nhi.

Theo ông Mạc Quốc Anh, SME hiện là xương sống của nền kinh tế Việt Nam, đóng góp hơn 45% GDP, hơn 31% tổng thu ngân sách nhà nước, và tạo ra hơn 60% việc làm. Tuy nhiên, SME đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là vấn đề vốn. Theo khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), khoảng 70% SME gặp khó khăn khi vay vốn ngân hàng do thiếu tài sản đảm bảo, dòng tiền chưa ổn định, hoặc hồ sơ kế toán chưa minh bạch.

Ông Ngô Tấn Long cho rằng vốn là yếu tố sống còn để SME phát triển, nhưng hiện nay chỉ khoảng 17-20% SME đang vay vốn từ các tổ chức tín dụng. Tại ACB, điểm nghẽn chính nằm ở việc SME chưa chuẩn bị được kế hoạch kinh doanh khả thi, bài bản, và tình hình tài chính chưa minh bạch.

Để vượt qua những khó khăn và thách thức này, ông Mạc Quốc Anh cho rằng doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, từ quản trị tài chính minh bạch, công khai tài sản đảm bảo, đến xây dựng phương án kinh doanh khả thi. Ông Ngô Tấn Long cũng nhấn mạnh rằng SME cần tập trung vào ba điểm: thích ứng linh hoạt với môi trường kinh doanh, đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, và quản trị tài chính rõ ràng và sử dụng vốn hiệu quả.

Về vấn đề tiêu chuẩn xanh, ông Mạc Quốc Anh cho rằng SME cần thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Nhà nước, đặc biệt là tinh thần của Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, hội nhập kinh tế quốc tế, áp dụng công nghệ đổi mới, và thực thi pháp lý.

Ông Ngô Tấn Long cũng cho biết ACB đã triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ SME, bao gồm tích hợp bền vững vào chiến lược, đầu tư hạ tầng kỹ thuật số, và sản phẩm tài chính xanh. Ngân hàng cũng cam kết đồng hành cùng SME, không chỉ qua tín dụng mà còn qua các giải pháp tài chính toàn diện.

Về tiềm năng tài trợ chuỗi cung ứng, ông Ngô Tấn Long cho rằng đây là xu hướng tất yếu, giúp tối ưu hóa dòng tiền giữa nhà cung cấp, nhà sản xuất lớn, và nhà phân phối, giảm rủi ro thanh khoản.

Cuối cùng, ông Mạc Quốc Anh cho rằng các doanh nghiệp đang kỳ vọng lớn vào Nghị quyết 68, và những kỳ vọng này có cơ sở. Ông cũng đánh giá cao các sáng kiến của ACB trong việc hỗ trợ SME.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trong lĩnh vực công nghệ, với tiềm năng phát triển vượt xa tưởng tượng. Tuy nhiên, để đạt được sự phát triển bền vững, cần có một lộ trình cụ thể theo từng giai đoạn, ưu tiên giải quyết các vấn đề cốt lõi trước khi bước vào giai đoạn tăng tốc.

Chính phủ Việt Nam đã và đang tích cực thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo động lực tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững. Mới đây, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, tạo ra một sân chơi minh bạch và hoàn thiện khung pháp lý cho ngành công nghiệp mới nổi này.

Các chuyên gia đánh giá cao các động thái quyết liệt của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy công nghệ sáng tạo và ứng dụng AI vào mọi lĩnh vực hoạt động. Tuy nhiên, trên hành trình đưa AI vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, vẫn còn những thách thức cần được giải quyết.

Theo TS. Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế Số Việt Nam (VIDE), có 4 thách thức chính kìm hãm sự phát triển của AI tại Việt Nam, bao gồm: ‘cơn khát’ dữ liệu chất lượng cao, khủng hoảng nguồn nhân lực, chi phí đầu tư và sự mơ hồ về chiến lược, cũng như rào cản pháp lý, đạo đức và an ninh.

Để giải quyết những thách thức này, TS. Quý đề xuất một lộ trình phát triển AI với mục tiêu ‘xây nền móng trước, tăng tốc sau’, bao gồm hai giai đoạn. Trong giai đoạn hiện tại, cần tập trung giải quyết dứt điểm 4 nút thắt trên, ưu tiên hàng đầu là giải quyết khủng hoảng nhân lực và dữ liệu.

Về nhân lực, cần một chiến lược ‘ba chân kiềng’ đồng bộ, bao gồm cải cách đào tạo trong các trường đại học, có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp lớn và mở các chương trình đào tạo quy mô lớn. Về dữ liệu, cần khởi động chương trình quốc gia về số hóa và chuẩn hóa dữ liệu trong các lĩnh vực công quan trọng.

Đến giai đoạn 2 (2026-2030), mới bắt đầu tăng tốc và chuyên môn hóa, tập trung vào phát triển các ứng dụng AI đẳng cấp thế giới trong các lĩnh vực có lợi thế. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ có mục tiêu cho các doanh nghiệp AI tiềm năng nhất, giúp họ trở thành các thương hiệu uy tín trong khu vực.

Về phía doanh nghiệp, ông Cheng Xueli, Founder Quỹ đầu tư Hanfu và Công ty Công nghệ Zhiji, khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần không ngừng học hỏi, duy trì tinh thần đổi mới sáng tạo và đặc biệt là mở rộng tầm nhìn ra thị trường quốc tế.