Vụ tai nạn liên quan đến tàu du lịch Vịnh Xanh 58 trên vịnh Hạ Long đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng, với 37 người tử vong, 2 người mất tích và 10 người được cứu sống. Con tàu rời bến cảng Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh vào lúc 12h55 ngày 19/7, nhưng chỉ 35 phút sau đó, nó đã bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết xấu và bị lật úp, khiến tất cả những người trên tàu rơi xuống biển.

Trong cuộc họp diễn ra vào chiều 20/7, đại tá Hoàng Văn Thuyết, Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ninh, đã cung cấp thông tin về quá trình cứu hộ. Đơn vị đã nhận được tin báo về vụ tai nạn vào lúc 15h30, tức là sau hai tiếng xảy ra sự cố. Chỉ 10 phút sau đó, họ đã triển khai tàu cứu hộ đến hiện trường. Đại tá Thuyết cũng cho biết rằng thiết kế và tiêu chuẩn của tàu Vịnh Xanh 58 đã đáp ứng yêu cầu cứu hộ cứu nạn.

Theo chứng nhận đăng ký phương tiện thủy nội địa, tàu Vịnh Xanh 58 được đóng vào năm 2015, có chiều dài 24 m, rộng 6 m, trọng tải 12 tấn và công suất chở 48 hành khách. Tuy nhiên, quá trình cứu hộ đã gặp khó khăn do điều kiện thời tiết xấu, với mưa đá và giông gió xuất hiện sau khi tàu lật. Điều này đã khiến thông tin về vụ tai nạn được báo chậm và nạn nhân tàu Vịnh Xanh 58 phải tự cứu nhau. Nhiều người đã mắc kẹt trong tàu và được người khác cứu ra ngoài nhưng do kiệt sức và đã tử vong.

Hiện tại, các lực lượng vẫn đang tích cực tìm kiếm 2 người mất tích còn lại. Để tránh lặp lại tai nạn tương tự, các chuyên gia đã đề xuất rằng cần có thiết bị chuyên dụng giống như đèn hiệu vô tuyến chỉ báo vị trí khẩn cấp (EPIRB) mà tàu biển thường lắp đặt. Đây là thiết bị sẽ tự động được kích hoạt khi tàu chìm, nổi lên mặt nước và phát tín hiệu cấp cứu qua vệ tinh trực tiếp đến các trung tâm cứu hộ.

TS. Phạm Hà, CEO của Lux Group, cũng cho rằng để giảm thiểu tai nạn, cần hệ thống dự báo biển theo thời gian thực, sử dụng công nghệ radar ven bờ, phao đo sóng, dữ liệu vệ tinh, trí tuệ nhân tạo để mô phỏng và cảnh báo theo vùng cụ thể. Hiện tại, các tàu trên vịnh chưa có hướng dẫn hay quy chuẩn chung về cách đối phó với giông lốc.

Tối ngày 19/7, Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và các bộ, cơ quan, địa phương liên quan tập trung điều tra nguyên nhân vụ việc, xử lý nghiêm vi phạm (nếu có); rà soát, kiểm tra toàn bộ quy trình an toàn hàng hải, tổ chức rút kinh nghiệm, khắc phục ngay hạn chế, bảo đảm tuyệt đối an toàn cho phương tiện, tàu thuyền đang hoạt động.

Sau vụ lật tàu Vịnh Xanh58 ở Hạ Long, nhiều người dân và chuyên gia đang bày tỏ sự lo ngại về chất lượng và sự an toàn của các tàu thủy nội địa hoạt động trên biển, đặc biệt trong khu vực vịnh Hạ Long. Sự việc này một lần nữa đặt lên bàn thảo luận về việc các tàu được cấp chứng nhận đăng kiểm theo tiêu chuẩn tàu sông nhưng lại hoạt động trên biển có đảm bảo an toàn hay không.

Trao đổi với VietNamNet, ông Vũ Anh, Trưởng phòng Tàu sông thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam, đã cung cấp một số thông tin quan trọng liên quan đến vấn đề này. Theo ông Anh, phương tiện thủy nội địa hiện nay được quy định cụ thể trong Luật Giao thông đường thủy nội địa. Luật này phân định rõ đường thủy nội địa là các tuyến đường nằm trong vùng vịnh hoặc các cửa sông, bao gồm cả tuyến bờ ra đảo gần trong vòng 12 hải lý.

Vịnh Hạ Long, theo quy định, được xác định là vùng sông VR-SII với chiều cao sóng lên đến 1,2m. Đáng chú ý, tàu Vịnh Xanh58, xảy ra sự cố lật tàu vừa qua, được thiết kế theo quy chuẩn VR-SI, một cấp cao hơn tiêu chuẩn của vùng sông VR-SII. Dựa trên thông tin này, ông Vũ Anh khẳng định rằng các phương tiện thủy nội địa có cấp độ VR-SII, VR-SI, và VR-SB đều phù hợp để hoạt động tại vịnh Hạ Long.

Tuy nhiên, ông Anh cũng lưu ý quan trọng rằng trong điều kiện thời tiết cực đoan, như giông bão với gió giật cấp 10, lớn hơn so với quy chuẩn thiết kế của tàu, việc cho phép tàu hoạt động hay không còn phụ thuộc vào nhiều cơ quan quản lý, bao gồm cả các cảng vụ khu vực. Điều này cho thấy cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để đảm bảo an toàn cho hành khách và tàu thuyền trong những điều kiện thời tiết bất lợi.

Một chuyên gia trong lĩnh vực giao thông đường thủy nội địa cho rằng, trước diễn biến ngày càng cực đoan và phức tạp của thời tiết, có必要 phải xem xét, điều chỉnh và bổ sung Luật Đường thủy nội địa cũng như các quy chuẩn kỹ thuật về tàu thủy. Sự điều chỉnh này nhằm mục đích tăng cường các tiêu chuẩn an toàn cho các tàu hoạt động trên biển, cũng như yêu cầu các tàu phải được trang bị đầy đủ các thiết bị an toàn cần thiết để đối phó với các tình huống thời tiết xấu.

Nói cách khác, việc cấp chứng nhận đăng kiểm và cho phép tàu hoạt động cần được rà soát và đánh giá lại một cách kỹ lưỡng, để không chỉ đảm bảo các tiêu chuẩn về thiết kế và kỹ thuật, mà còn phải thích ứng với điều kiện thời tiết thực tế tại các khu vực hoạt động. Đây cũng là bước đi cần thiết để tăng cường sự tin tưởng của người dân vào sự an toàn của các phương tiện thủy nội địa và giảm thiểu rủi ro trong tương lai.