Israel đã thực hiện một loạt các cuộc tấn công bằng không quân nhằm vào các vị trí quân sự của Syria gần thành phố Sweida, nằm ở phía tây nam Syria, vào các ngày 14 và 15 tháng 7. Thành phố Sweida là nơi có một cộng đồng người Druze lớn, một nhóm dân tộc thiểu số có mặt tại khu vực này.

Chính phủ Israel đã lên tiếng về các cuộc tấn công này, cho biết mục tiêu chính là phi quân sự hóa khu vực nhằm đảm bảo an ninh cho cộng đồng người Druze. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Katz đã cùng lên tiếng khẳng định rằng họ đã ra lệnh cho Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiến hành các cuộc tấn công vào các lực lượng và khí tài quân sự của Syria gần thành phố Sweida.

Các cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh quân đội Syria đang triển khai lực lượng vào thành phố Sweida để thiết lập trật tự sau một loạt các vụ đụng độ bạo lực giữa người Druze và bộ tộc Bedouin. Tình hình đã gây ra gần 100 người thiệt mạng. Israel từ lâu đã tuyên bố ủng hộ cộng đồng người Druze tại Syria và xem họ là một đồng minh tiềm năng.

Các cuộc tấn công của Israel vào Syria có thể làm gia tăng thêm sự phức tạp trong nỗ lực ngoại giao nhằm giải quyết căng thẳng giữa hai quốc gia. Đây cũng là một bước đi mới trong bối cảnh khu vực, khi các quốc gia liên quan đang điều chỉnh chiến lược và liên minh của mình.

Để biết thêm thông tin về tình hình này, vui lòng tham khảo The Times of Israel và các nguồn tin cậy khác để có cái nhìn toàn diện về tình hình.

Quân đội Israel đã thực hiện một cuộc tấn công vào tòa nhà Bộ Tổng tham mưu của quân đội Syria tại Damascus vào ngày 16 tháng 7. Cuộc tập kích này diễn ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Israel, ông Israel Katz, đưa ra cảnh báo rằng Israel sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công vào Syria nếu chính phủ nước này không rút quân khỏi khu vực có người Druze sinh sống trong và xung quanh thành phố Suweida.

Phía Nga đã lên án mạnh mẽ cuộc tập kích của Israel, với ông Nebenzya, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, nhấn mạnh rằng hành động này là không thể chấp nhận được. Ông Nebenzya kêu gọi cộng đồng quốc tế lên án cuộc tập kích này và yêu cầu Israel chấm dứt các hành động gây hấn đối với Syria.

Trong một diễn biến khác, Mỹ đã tuyên bố đồng ý thực hiện các bước cụ thể để chấm dứt bạo lực ở Syria sau cuộc không kích của Israel vào Damascus. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết ông rất lo ngại về tình hình bạo lực ở miền Nam Syria nhưng tin rằng giao tranh sẽ kết thúc trong vòng vài giờ. Ông Rubio viết trên mạng xã hội rằng: “Chúng tôi đã nhất trí về các bước cụ thể để chấm dứt tình hình đáng lo ngại và kinh hoàng này vào tối nay.”

Ngoại trưởng Mỹ cũng bày tỏ tin rằng cuộc không kích của Israel vào Damascus có thể là một sự hiểu lầm. Ông Rubio nói với báo giới: “Vấn đề này rất phức tạp. Đây là những mối thù truyền kiếp giữa các nhóm khác nhau ở Tây Nam Syria. Và điều đó đã dẫn đến tình huống đáng tiếc và có vẻ là một sự hiểu lầm giữa phía Israel và phía Syria.”

Ngoại trưởng Mỹ bày tỏ nỗi lo về bạo lực ở miền Nam Syria, khẳng định tình trạng bạo lực hiện nay là mối đe dọa trực tiếp đến các nỗ lực xây dựng một Syria hòa bình và ổn định. Ông cũng nói rằng Washington đang đối thoại với cả Israel và Syria về vấn đề này. Kể từ khi giao tranh nổ ra, ngoại trưởng Mỹ đã liên lạc với cả hai bên, trong bối cảnh Washington mong muốn Syria trở thành một ngọn hải đăng hy vọng ở Trung Đông.

Bộ Ngoại giao Syria cho biết nước này hoan nghênh những nỗ lực của Mỹ và các quốc gia Ả Rập nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng hiện tại một cách hòa bình. Theo hãng thông tấn nhà nước Syria Sana, quân đội Syria đã bắt đầu rút khỏi Suweida, theo một thỏa thuận giữa chính phủ Syria và các nhà lãnh đạo tôn giáo tại Suweida, sau khi hoàn tất việc truy đuổi các nhóm ngoài vòng pháp luật của quân đội.

Các cuộc đụng độ ở miền Nam Syria bùng phát sau khi một người đàn ông thuộc cộng đồng người Druze bị chặn lại tại một trạm kiểm soát Bedouin ở tỉnh Suweida, sau đó bị tấn công và cướp bóc. Tiếp đến là xảy ra các đợt tấn công trả đũa dữ dội và chính phủ đã điều động lực lượng để kiểm soát tình hình. Mỹ và các nước khác đã kêu gọi tất cả các bên kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng này.

Mỹ đã lên tiếng phản đối các cuộc không kích gần đây của Israel vào lãnh thổ Syria, trong khi Damascus cáo buộc Tel Aviv đang tìm cách gây chia rẽ và phá hoại sự ổn định của quốc gia này.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, Tammy Bruce, cho biết Washington không ủng hộ các cuộc không kích và đang hợp tác ngoại giao cấp cao với cả Israel và Syria để giải quyết khủng hoảng và hướng tới thỏa thuận lâu dài giữa hai quốc gia. Bà nhấn mạnh Mỹ đã thể hiện rõ sự bất bình và hành động nhanh chóng để chấm dứt căng thẳng leo lên giữa Israel và Syria.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cũng bày tỏ quan ngại về các cuộc không kích của Israel, trong đó có vụ tấn công vào trụ sở Bộ Quốc phòng Syria ở Damascus. Ông cho biết Mỹ đã tiếp cận tất cả các bên và thực hiện các bước để chấm dứt tình hình đáng lo ngại này.

Thổ Nhĩ Kỳ và một số quốc gia Arab đã ra tuyên bố chung khẳng định sự ủng hộ với an ninh, thống nhất, ổn định và chủ quyền của Syria, đồng thời phản đối bất kỳ sự can thiệp nào của nước ngoài vào vấn đề nội bộ của nước này.

Về phía Syria, Tổng thống lâm thời Ahmed al-Sharaa đánh giá cao vai trò của Mỹ và các nước giúp cứu khu vực khỏi bất ổn, nhưng cáo buộc Israel tìm cách phá hoại đoàn kết và nhắm vào sự ổn định của Syria. Ông khẳng định bảo vệ người Druze và quyền lợi của họ là ưu tiên hàng đầu và bác bỏ mọi nỗ lực can thiệp của bên ngoài.

Israel đã tiến hành loạt cuộc không kích vào trụ sở Bộ Quốc phòng và các cơ sở quân đội Syria ở Damascus cũng như vị trí gần phủ tổng thống Syria và thành phố Sweida ở miền nam Syria, nơi có đa số cư dân là người Druze. Tel Aviv tuyên bố các cuộc không kích nhằm bảo vệ cộng đồng người Druze ở Syria.

Khoảng 140.000 người Druze ở Israel, chiếm khoảng 2% dân số, và nhiều người Druze phục vụ trong quân đội Israel. Lực lượng chính phủ Syria tiến vào thành phố Sweida để giám sát lệnh ngừng bắn sau các cuộc đụng độ giữa cộng đồng Druze và Bedouin khiến hơn 100 người thiệt mạng.

Nhân chứng cho biết lực lượng chính phủ và người Bedouin đã cùng tấn công các tay súng Druze và dân thường khắp thành phố, dẫn tới các cuộc không kích của Israel. Tình hình ở Syria và các cuộc can thiệp của nước ngoài đang trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng quốc tế.

Sau gần một tuần giao tranh ác liệt tại tỉnh Sweida, miền nam Syria, Israel và Syria đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Thông tin này được công bố bởi ông Tom Barrack, đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ và cũng là đặc phái viên về Syria, vào ngày 18 tháng 7. Thỏa thuận này đã nhận được sự ủng hộ của Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan và các nước láng giềng khác.

Giao tranh tại Sweida đã gây ra những thiệt hại nặng nề, với ít nhất 321 người thiệt mạng và hơn 500 người bị thương. Tình hình trở nên phức tạp khi đụng độ nổ ra giữa dân quân Druze và các bộ tộc Bedouin, kéo theo sự can thiệp của quân đội chính phủ lâm thời Syria. Các lực lượng này bị cáo buộc vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và bị Israel không kích buộc phải rút quân.

Trước đó, vào ngày 16 tháng 7, Israel đã tiến hành các đợt không kích vào thủ đô Damascus và lực lượng chính phủ lâm thời ở miền nam Syria. Israel cho rằng hành động này nhằm bảo vệ cộng đồng Druze, một nhóm tôn giáo thiểu số có ảnh hưởng với cộng đồng sinh sống tại Syria, Lebanon và cả Israel.

Mỹ kêu gọi người Druze, Bedouin và Sunni hạ vũ khí và cùng các cộng đồng thiểu số khác xây dựng một bản sắc Syria mới, thống nhất, trong hòa bình và thịnh vượng với các nước láng giềng. Tuy nhiên, hàng ngàn tay súng Bedouin vẫn đang tiếp tục đổ về khu vực này, gây lo ngại rằng thỏa thuận ngừng bắn sẽ khó giữ vững.

Văn phòng Nhân quyền Liên hợp quốc (OHCHR) cho biết các cuộc giao tranh đã dẫn đến những vi phạm nghiêm trọng như các cuộc hành quyết tại chỗ, bắt cóc và giết hại dân thường. Tình hình nhân đạo tại Sweida cũng ở mức báo động, với người dân thiếu thốn trầm trọng điện, nước, thực phẩm và gần như mất liên lạc với bên ngoài nhiều ngày liền. Liên hợp quốc đã kêu gọi các bên cho phép mở hành lang nhân đạo để cứu trợ người dân.

Mỹ khẳng định không ủng hộ các cuộc không kích gần đây của Israel vào Syria, trong khi Israel bày tỏ lo ngại sâu sắc trước chính quyền lâm thời mới của Syria do các nhóm Hồi giáo dẫn dắt, cho rằng họ là mối đe dọa trực tiếp đến cộng đồng Druze và an ninh khu vực.

Chính phủ Syria đã đánh giá sai phản ứng của Israel sau khi điều động quân đội đến miền nam, dựa trên niềm tin vào thông điệp của Mỹ về việc Syria nên được điều hành bởi một nhà nước tập trung. Sự kiện này đã dẫn đến một loạt các cuộc không kích của Israel vào các binh sĩ Syria và thủ đô Damascus vào ngày 16 tháng 7.

Các nguồn thạo tin, bao gồm giới chức chính trị và quân sự Syria, cùng các nhà ngoại giao và nguồn tin an ninh khu vực, cho biết rằng Damascus tin tưởng đã được “bật đèn xanh” từ cả Mỹ lẫn Israel về việc điều động lực lượng xuống miền nam. Tuy nhiên, Israel đã cảnh báo trong nhiều tháng về việc không nên tiến hành điều này.

Thông điệp của Đặc phái viên Mỹ về Syria, Thomas Barrack, kêu gọi Syria được quản lý tập trung như một quốc gia thống nhất, đã góp phần vào sự hiểu lầm này. Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Mỹ ủng hộ thống nhất lãnh thổ Syria và nhà nước Syria có nghĩa vụ bảo vệ tất cả người dân Syria.

Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Syria lại phủ nhận rằng các phát biểu của ông Barrack đã ảnh hưởng đến quyết định triển khai quân đội. Thay vào đó, quyết định này được đưa ra dựa trên “các cân nhắc hoàn toàn mang tính quốc gia” và nhằm mục đích “chấm dứt đổ máu, bảo vệ dân thường và ngăn chặn leo thang xung đột dân sự”.

Căng thẳng leo thang khi quân chính phủ Syria đụng độ với lực lượng dân quân người Druze, và sau đó Israel thực hiện các cuộc không kích vào thủ đô Damascus của Syria với lý do bảo vệ nhóm người này. Phía Israel tuyên bố muốn bảo vệ cộng đồng người Druze ở Syria và duy trì các khu vực phía nam Syria gần biên giới Israel được phi quân sự hóa.

Số người thiệt mạng trong xung đột đã lên tới hơn 700 người, bao gồm cả người dân thường, binh sĩ chính phủ và các chiến binh. Tổ chức Di cư quốc tế ước tính hơn 79.300 người đã phải di dời do cuộc xung đột này.

Mỹ và một số bên khác đã can thiệp ngoại giao để đảm bảo một lệnh ngừng bắn vào tối 16 tháng 7. Lãnh đạo Syria Ahmed al-Sharaa đã cam kết sẽ truy cứu trách nhiệm những kẻ gây ra các hành vi vi phạm đối với người Druze.

Ngày 16/7, Israel đã tiến hành một loạt các cuộc không kích vào quân đội Syria và thủ đô Damascus, gây ra nhiều bất ngờ cho chính quyền Syria. Mục tiêu của cuộc tấn công này là để bảo vệ thành phố Sweida ở phía Nam Syria, nơi mà quân đội chính quy của Syria đã được điều động đến để dập tắt giao tranh giữa các chiến binh Druze và các tay súng Bedouin.

Trước đó, tình hình tại Sweida đã trở nên căng thẳng khi quân đội Syria đụng độ với lực lượng dân quân Druze. Chính phủ Israel sau đó tuyên bố sẽ không cho phép lực lượng Syria di chuyển xuống miền Nam và cam kết bảo vệ cộng đồng người Druze.

Cuộc tấn công của Israel đã khiến Syria bị bất ngờ, vì Damascus dường như tin rằng họ đã được cả Mỹ và Israel ‘bật đèn xanh’ để điều động lực lượng đến thành phố Sweida. Sự hiểu nhầm này một phần dựa trên những bình luận công khai và riêng tư của đặc phái viên Mỹ về Syria – Thomas Barrack, cũng như các cuộc đàm phán an ninh chớm nở với Israel.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington ủng hộ sự thống nhất lãnh thổ của Syria và nhà nước Syria có nghĩa vụ bảo vệ tất cả người dân, bao gồm cả các nhóm thiểu số. Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Syria phủ nhận rằng những bình luận của ông Barrack đã ảnh hưởng đến quyết định triển khai quân đội đến Sweida.

Reuters dẫn các nguồn thạo tin cho biết, Syria được cho là tin rằng trong cuộc đàm phán trước đó, Israel đã đồng ý để Syria triển khai quân đội tới miền Nam Syria và đưa Sweida vào tầm kiểm soát của chính phủ. Một quan chức quân sự Syria tiết lộ, việc trao đổi thư từ với Mỹ đã khiến Damascus tin rằng họ có thể triển khai lực lượng đến Sweida mà không sợ Israel phản đối.

Một nhà ngoại giao tại Damascus nhận định, chính quyền Syria đã ‘quá tự tin’ vào chiến dịch tiến vào Sweida, ‘dựa trên thông điệp của Mỹ, nhưng hóa ra lại không phản ánh đúng thực tế’. Quân đội Syria sẵn sàng tái tham chiến để chấm dứt bạo lực cộng đồng tại đó ‘bất cứ khi nào có điều kiện thích hợp, bao gồm cả việc Mỹ đảm bảo rõ ràng rằng Israel sẽ không can thiệp’.

Các hành động gần đây của Israel tại Gaza và Syria đã gây ra sự ngạc nhiên và không hài lòng cho Tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo báo cáo từ Axios, một quan chức Nhà Trắng cho biết: “Ông ấy thực hiện các cuộc tấn công bằng bom ở khắp mọi nơi, vào mọi lúc”. Điều này có thể làm suy yếu những nỗ lực của Tổng thống Trump trong việc giải quyết các vấn đề khu vực.

Tuần trước, Israel đã tiến hành một cuộc tấn công vào Nhà thờ Công giáo duy nhất ở Gaza, gây ra phản ứng tiêu cực từ Tổng thống Mỹ. Ông Trump đã gọi điện cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để bày tỏ sự bất bình và yêu cầu nhà lãnh đạo Israel đưa ra một tuyên bố gọi cuộc tấn công là một sai lầm.

Không chỉ vậy, Israel cũng đã thực hiện các cuộc không kích vào các tòa nhà chính phủ ở thủ đô Damascus của Syria, đúng vào thời điểm chính quyền của ông Trump đang nỗ lực tái thiết quốc gia bị chiến tranh tàn phá này. Nhà Trắng lo ngại về các quyết định của Thủ tướng Netanyahu ở Syria.

Đặc phái viên Mỹ tại Syria Tom Barrack đã yêu cầu Israel ngừng các cuộc tấn công vào Syria để tạo điều kiện cho ngoại giao, và Israel đã đồng ý. Tuy nhiên, đến ngày thứ Tư, Israel đã thực hiện các cuộc tấn công quy mô lớn vào Syria, bao gồm cả các trụ sở quân sự và gần dinh tổng thống.

Israel cho biết họ hành động để ủng hộ người Druze, một cộng đồng đông đảo ở Israel và được coi là một nhóm thiểu số trung thành, với nhiều người đang phục vụ trong quân đội Israel. Tuy nhiên, Ả Rập Xê Út và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã phàn nàn với Nhà Trắng về các hành động của Israel.

Hồi tháng trước, trong một bài phát biểu công khai, ông Trump đã bày tỏ sự thất vọng đối với Israel khi nước này lên kế hoạch một cuộc không kích lớn để đáp trả vụ Iran phóng một tên lửa duy nhất sau khi lệnh ngừng bắn chấm dứt cuộc chiến kéo dài 12 ngày có hiệu lực.

Gần đây, ông Trump dường như đã thân thiết hơn với Thủ tướng Israel Netanyahu. Trong một bữa tối tại Phòng Xanh của Nhà Trắng hồi đầu tháng này, ông Netanyahu đã gây ấn tượng mạnh khi trình bày bức thư ông viết để đề cử ông Trump cho giải Nobel hòa bình.

Ngoài ra, Ngoại trưởng của 25 quốc gia phương Tây cũng lên án Israel vì cung cấp “nhỏ giọt” hàng viện trợ cho dải Gaza. Hơn 1.000 người đã thiệt mạng khi tìm kiếm cứu trợ nhân đạo tại đây kể từ cuối tháng 5.