Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các công ty ô tô hàng đầu thế giới như Toyota, Volkswagen và BMW đã không ngần ngại mở rộng thị trường sang Trung Quốc – một trong những thị trường lớn nhất và đầy tiềm năng. Tuy nhiên, để tiếp cận thị trường này, họ buộc phải hợp tác với các nhà sản xuất địa phương. Sự hợp tác này không chỉ giúp các công ty nước ngoài tăng cường sự hiện diện trên thị trường Trung Quốc mà còn tạo điều kiện cho sự lan tỏa kiến thức, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm của các nhà sản xuất Trung Quốc.

Sự tăng trưởng nhanh chóng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc trong những năm gần đây là minh chứng cho hiệu quả của chiến lược hợp tác này. Từ năm 2001 đến năm 2017, ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã trải qua một quá trình tăng trưởng mạnh mẽ, sản xuất hơn 1/3 tổng số xe được sản xuất hoặc bán ra trên toàn thế giới. Không chỉ số lượng tăng, chất lượng của xe Trung Quốc cũng được cải thiện đáng kể, với tỷ lệ trục trặc của xe du lịch nội địa Trung Quốc giảm 75% từ năm 2001 đến năm 2014.

Một phần quan trọng của sự cải thiện này có thể được quy cho sự lan tỏa kiến thức từ các công ty ô tô nước ngoài thông qua các liên doanh. Shengmao Cao, trợ lý giáo sư chiến lược tại Kellogg, định nghĩa sự lan tỏa kiến thức này là việc các công ty có thể quan sát và áp dụng kiến thức và bí quyết sản xuất của nhau một cách tự nhiên hoặc thông qua các thỏa thuận hợp tác. Các nhà nghiên cứu đã phân tích hàng nghìn cuộc khảo sát do J.D. Power & Associates thực hiện từ năm 2001 đến năm 2014 và nhận thấy rằng hiệu ứng lan tỏa tri thức từ các liên doanh đã đóng góp 8,3% vào sự cải thiện chất lượng tổng thể của ô tô Trung Quốc trong giai đoạn đó.

Việc định lượng những hiệu ứng lan tỏa này không chỉ giúp các công ty hiểu rõ hơn về quyết định hợp tác mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về chính sách công nghiệp và chiến lược kinh doanh trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu. Tuy nhiên, sự hợp tác này cũng đặt ra câu hỏi về việc làm thế nào các công ty nước ngoài cân bằng giữa việc kiếm lợi nhuận và khả năng nuôi dưỡng một đối thủ cạnh tranh trong tương lai.

Thực tế, các công ty ô tô nước ngoài đang phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan khi hợp tác với các nhà sản xuất địa phương Trung Quốc. Một mặt, họ muốn tận dụng thị trường lớn và đầy tiềm năng này để tăng doanh thu. Mặt khác, họ phải cân nhắc việc chia sẻ kiến thức và công nghệ với các đối tác địa phương, điều này có thể dẫn đến việc tạo ra những đối thủ cạnh tranh tiềm năng trong tương lai.

Để giải quyết vấn đề này, các công ty ô tô nước ngoài cần phải có chiến lược hợp tác rõ ràng và cụ thể, đảm bảo rằng việc chia sẻ kiến thức và công nghệ không làm ảnh hưởng đến lợi thế cạnh tranh của họ. Đồng thời, họ cũng cần phải tuân thủ các quy định và chính sách của thị trường Trung Quốc, đảm bảo rằng hoạt động hợp tác của họ phù hợp với luật pháp và quy định của địa phương.

Tóm lại, sự hợp tác giữa các công ty ô tô nước ngoài và các nhà sản xuất địa phương Trung Quốc đã mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên. Tuy nhiên, để duy trì lợi thế cạnh tranh và đảm bảo sự phát triển bền vững, các công ty cần phải có chiến lược hợp tác thông minh và linh hoạt, đồng thời tuân thủ các quy định và chính sách của thị trường.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây tuyên bố sẽ áp thuế 30% đối với xe nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU) và Mexico, bắt đầu từ ngày 1/8. Động thái này đã khiến ngành công nghiệp ô tô tại hai khu vực này đối mặt với nguy cơ mất thị trường Mỹ và chao đảo trong bối cảnh đàm phán thương mại đang bế tắc.

Ông Trump đưa ra thông báo này trên mạng xã hội Truth Social, chỉ hai tuần trước khi mức thuế mới có hiệu lực, khiến các hãng xe tại châu Âu và Mexico phải gấp rút tìm cách ứng phó. Ủy viên thương mại của EU, ông Maros Sefcovic, nhận định mức thuế 30% sẽ ‘gần như chấm dứt’ giao thương ô tô giữa EU và Mỹ.

Châu Âu đã hy vọng đạt được một thỏa thuận tương tự như với Anh, với mức thuế 10% cho tối đa 100.000 xe nhập khẩu mỗi năm. Tuy nhiên, mức thuế này vẫn cao hơn nhiều so với mức 2,5% mà các hãng xe châu Âu từng trả trước đây. Tổng thống Trump cũng yêu cầu EU mở cửa thị trường hoàn toàn cho hàng hóa Mỹ, không áp thuế, để cân bằng thâm hụt thương mại giữa hai bên.

Mexico và Canada cũng bị ảnh hưởng bởi quyết định này. Mexico sẽ bị đánh thuế 30%, trong khi Canada sẽ bị đánh thuế cao hơn, lên đến 35%. EU và Mexico hiện có hai tuần để đạt được thỏa thuận với Mỹ và tránh mức thuế mới. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định khả năng đạt được một thỏa thuận làm hài lòng tất cả các bên là rất mong manh.

Các chuyên gia dự báo rằng nếu mức thuế 30% được áp dụng, giá xe nhập khẩu tại Mỹ sẽ tăng đáng kể, khiến người tiêu dùng Mỹ phải chịu thêm gánh nặng tài chính. Đồng thời, ngành công nghiệp ô tô tại châu Âu và Mexico cũng sẽ phải đối mặt với nguy cơ mất thị trường Mỹ, một trong những thị trường lớn và quan trọng nhất toàn cầu.

Trong bối cảnh này, các bên liên quan đang gấp rút tìm cách đàm phán và đạt được thỏa thuận để tránh những tác động tiêu cực từ mức thuế mới. Tuy nhiên, với những yêu cầu và quan điểm khác nhau, việc đạt được một thỏa thuận chung vẫn còn nhiều thách thức và bất ổn.