Thành phố Hồ Chí Minh đang lên kế hoạch chuyển đổi 400.000 xe máy công nghệ từ chạy xăng sang chạy điện, với mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm không khí và khí nhà kính. Dự kiến, từ tháng 1/2026, thành phố sẽ ngừng ký hợp đồng đối với xe ôm công nghệ và giao hàng chạy xăng, hướng tới điện hóa 100% xe máy kinh doanh vận tải tại thành phố vào tháng 12/2029.

Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thành dự thảo đề án chuyển đổi và dự kiến trình UBND TP.HCM vào giữa tuần này. Đề án nhắm đến chuyển đổi toàn bộ xe máy từ xăng sang điện cho tất cả tài xế công nghệ và nhân viên giao hàng, giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này vào năm 2029. Khoảng 400.000 tài xế xe máy chạy xăng đang phục vụ chở khách/giao hàng qua nền tảng công nghệ tại TP.HCM.

Nhóm nghiên cứu cho rằng xe máy kinh doanh vận tải có tần suất di chuyển cao và là tác nhân gây ô nhiễm không khí do phát thải khí nhà kính và bụi mịn cao. Dễ xác định và kết nối với các nền tảng số cũng là lý do ưu tiên chuyển đổi năng lượng xanh với nhóm phương tiện này. Việc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện sẽ giúp tài xế tiết kiệm đáng kể chi phí nhiên liệu và bảo trì. Điện rẻ hơn xăng khoảng 80% trên mỗi km vận hành và xe máy điện cũng có ít chi tiết bảo dưỡng hơn so với xe xăng. Trung bình, mỗi tài xế có thể tiết kiệm 1 đến 1,3 triệu đồng mỗi tháng khi chuyển từ xe xăng sang xe điện.

Lộ trình chuyển đổi sẽ chia thành 4 giai đoạn, bắt đầu từ việc phấn đấu đạt 120.000 (30%) xe xăng chuyển sang xe điện vào tháng 12/2025 và tăng dần lên 50%, 80% và cuối cùng là 100% vào tháng 12/2029. Trước mắt, nhóm nghiên cứu đề xuất ngừng ký hợp đồng mới đối với xe máy xăng tham gia dịch vụ từ tháng 1/2026 và cấm hoàn toàn xe xăng chạy dịch vụ vận tải và giao hàng trên địa bàn từ tháng 12/2029.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi cũng đối mặt với nhiều thách thức như chi phí mua xe điện cao hơn khả năng tài chính của tài xế, hạ tầng trạm sạc còn sơ khai và bài toán xử lý xe máy xăng đã qua sử dụng. Để thực thi chính sách thành công, nhóm nghiên cứu đề xuất các giải pháp toàn diện bao gồm hoàn thiện khung pháp lý, xây dựng lộ trình bắt buộc, phát triển hạ tầng trạm sạc, cung cấp hỗ trợ tài chính cho tài xế và xây dựng cơ chế tín chỉ carbon.

Việc chuyển đổi xe máy điện sẽ mang lại nhiều lợi ích cho môi trường và tài xế. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đề ra, thành phố cần có sự hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm cả tài xế, doanh nghiệp và các cơ quan chức năng. Đồng thời, cần có các giải pháp hỗ trợ tài chính và phát triển hạ tầng để giúp tài xế chuyển đổi sang xe điện một cách thuận tiện và hiệu quả.

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) đã phối hợp với các đơn vị tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Diễn đàn này nhằm cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến.

Việt Nam là một trong những quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết sẽ đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; bên cạnh đó chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, cho rằng cam kết Net Zero hết sức cần thiết để một mặt giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thúc đẩy chuyển đổi sang phát triển xanh; mặt khác giúp Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế, thu hút các nguồn lực đầu tư cho các mục tiêu phát triển.

‘Lộ trình đến Net Zero của Việt Nam không còn dài. 25 năm tới đây sẽ là một chặng đường đầy thách thức khi phải thực hiện nhiều mục tiêu kép, vừa nỗ lực giảm phát thải vừa nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng cao để vươn tới là quốc gia phát triển, có thu nhập cao. Hành trình này rất cần có sự chung tay mạnh mẽ của cả cộng đồng’, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Diễn đàn sẽ tập trung vào việc cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng thảo luận về thị trường carbon, bao gồm việc xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Nghị định về Sàn giao dịch carbon. Sàn giao dịch này sẽ tập trung quản lý và giao dịch các tín chỉ carbon trong nước theo tiêu chuẩn trong nước, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.

Tuy vậy, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn. Mô hình sàn giao dịch carbon cần được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu quả giao dịch.

https://vietnamnet.vn/giai-phap-thi-trang-carbon-trong-ky-nguyen-moi-1864415.html