Trong xã hội hiện đại, ngày càng có nhiều người chứng minh rằng thành công không nhất thiết phải gắn liền với bằng cấp đại học. Một trong những ví dụ tiêu biểu là câu chuyện của chị Thanh Tâm, 27 tuổi, người đã trở thành giám đốc một công ty cung ứng hàng Hàn Quốc, đồng thời sở hữu nhà hàng và góp vốn vào nhiều doanh nghiệp khác. Điều đáng chú ý là chị Tâm không hề học đại học.

Chị Tâm chia sẻ rằng con đường thành công của chị bắt đầu từ việc tự học tiếng Hàn và dạy tiếng Việt cho người nước ngoài. Quá trình này không chỉ giúp chị luyện ngôn ngữ mà còn giúp chị tìm hiểu sâu sắc về văn hóa Hàn Quốc. Chính nhờ sự tự học và sự kiên trì, chị Tâm đã rèn luyện được tính kỷ luật và tinh thần tự học, những yếu tố quan trọng giúp chị đạt được thành công. Chị cũng nhấn mạnh rằng việc không có bằng cấp đã giúp chị giữ được sự khiêm tốn và biết ơn, những phẩm chất quý giá giúp chị tiếp tục phấn đấu và phát triển.

Tuy nhiên, dù đã thành công ở tuổi trẻ, chị Tâm vẫn bày tỏ sự tiếc nuối vì không được học đại học. Chị cho rằng môi trường đại học có thể cung cấp cho chị tri thức hệ thống và cái nhìn toàn diện hơn về cuộc sống. Câu chuyện của chị Tâm là minh chứng sống cho việc thành công không chỉ đến từ bằng cấp, nhưng cũng cho thấy giá trị của việc học tập trong môi trường giáo dục chính quy.

Anh Trần Quang Vinh, 37 tuổi, sống tại San Francisco (Mỹ), cũng là một ví dụ điển hình khác về việc thành công mà không cần bằng cấp đại học. Từ nhỏ, anh Vinh đã tự học công nghệ và nhanh chóng được các công ty lớn như Google và Facebook mời về làm việc. Hiện tại, anh là lãnh đạo đội thiết kế trí tuệ nhân tạo cho Meta.

Những trường hợp như của chị Tâm và anh Vinh không phải là hiếm trong xã hội hiện đại. Theo số liệu từ công ty nghiên cứu Wealth-X, gần 30% tỷ phú thế giới không sở hữu bằng cử nhân. PGS.TS Nguyễn Thị Tố Quyên, Khoa Xã hội học và Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cho rằng mọi người không nên hiểu sai rằng có thể thành công không cần học hành. Các tỷ phú hay những người thành công chỉ không có bằng cấp, nhưng họ không ngừng học tập thông qua các kênh khác nhau.

Chuyên gia hướng nghiệp Nguyễn Việt Linh (Hà Nội) đưa ra quan điểm rằng, trừ một số lĩnh vực đặc thù, nhiều doanh nghiệp hiện nay đang ưu tiên kỹ năng hơn là bằng cấp chính quy. Xu hướng tuyển dụng quốc tế cũng không phân biệt giới tính, độ tuổi, bằng cấp. Dữ liệu từ LinkedIn cho thấy số tin tuyển dụng không yêu cầu bằng cấp tại Anh đã tăng 90% trong năm 2021-2022. Tại Mỹ, 20% tin tuyển dụng không đòi hỏi bằng đại học.

75% chuyên gia tuyển dụng cho rằng kỹ năng thực tế là tiêu chí quan trọng nhất khi tuyển dụng. Điều này chỉ ra rằng thị trường lao động đang ngày càng thay đổi và các doanh nghiệp đang tìm kiếm những ứng viên có khả năng thực tế và kỹ năng phù hợp hơn là chỉ dựa vào bằng cấp.

Các chuyên gia và doanh nhân khuyên rằng, học đại học không phải là yếu tố quan trọng nhất, mà điều quan trọng là phải có đam mê với công việc mình làm. Ngô Đình Tuấn, 32 tuổi, quê Thanh Hóa, đã bỏ học đại học để theo đuổi đam mê với nông nghiệp và hiện có doanh thu khoảng một tỷ đồng mỗi năm.

Đồng thời, các chuyên gia vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của tinh thần học tập suốt đời. PGS.TS Tố Quyên cho rằng trong thời đại số, người học có thể tiếp cận tri thức thông qua nhiều kênh như sách vở, mạng xã hội, đồng nghiệp và những người xung quanh. ‘Quan trọng là giữ được tinh thần học tập suốt đời’, bà nói. Điều này có nghĩa là mỗi người cần phải không ngừng học hỏi, phát triển bản thân để có thể thành công trong một thế giới thay đổi không ngừng.

Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ đã được phát động và đang lan tỏa mạnh mẽ trên địa bàn tỉnh Sơn La. Mục tiêu của phong trào này là nâng cao năng lực số, kỹ năng sử dụng thiết bị và ứng dụng công nghệ thông tin cho người dân ở mọi tầng lớp và độ tuổi. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng chính quyền số, xã hội số, kinh tế số và công dân số theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Người dân Sơn La đã được hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh và các ứng dụng số, dữ liệu số trong công tác chuyên môn. Lực lượng Công an tỉnh Sơn La đã đặt mục tiêu nâng cao năng lực số, kiến thức công nghệ và kỹ năng sử dụng các ứng dụng số, dữ liệu số trong công tác chuyên môn. Cụ thể, đến hết năm 2026, 100% lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh sẽ được phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số và kỹ năng số theo Khung năng lực số trong công an nhân dân.

Đoàn thanh niên tỉnh Sơn La cũng đã tích cực hưởng ứng phong trào ‘Bình dân học vụ số’. Theo đó, khoảng 78% số thanh thiếu nhi đã được tiếp cận các hoạt động nâng cao năng lực số do đoàn, hội các cấp triển khai. Ngoài ra, 67% số thanh niên sử dụng dịch vụ công trực tuyến và 83% số thanh niên sử dụng tài khoản thanh toán điện tử. Đội tình nguyện trực tiếp tại cơ sở có hơn 4.000 thành viên, sẽ đóng vai trò là lực lượng chủ công trong triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ’ nhằm phát huy tinh thần và nhiệt huyết của tuổi trẻ để phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số.

Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La đã ban hành kế hoạch triển khai và thực hiện ‘Bình dân học vụ số’ với những chỉ tiêu cụ thể. Trong năm 2025, tỉnh phấn đấu 80% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị – xã hội trên địa bàn tỉnh có hiểu biết về chuyển đổi số, kiến thức và kỹ năng số, sử dụng được các nền tảng và dịch vụ số phục vụ công việc.

Để đạt được những mục tiêu đã đặt ra, đòi hỏi không chỉ là sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, mà còn là sự chủ động học hỏi và thích nghi của từng người dân. Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ sẽ trở thành một văn hóa học tập suốt đời, nơi mỗi người dân tự nguyện nâng cao năng lực số của bản thân, để không bị tụt lại trong hành trình chuyển đổi số quốc gia. Qua đó, người dân Sơn La sẽ được trang bị những kỹ năng và kiến thức cần thiết để tham gia vào quá trình chuyển đổi số, góp phần xây dựng một xã hội số, kinh tế số và chính quyền số phát triển.