Trong bối cảnh chuyển đổi số đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các bảo tàng trên thế giới, Việt Nam cũng không ngoại lệ. Việc áp dụng công nghệ số vào hoạt động bảo tàng không chỉ giúp hiện đại hóa công tác bảo tồn di sản mà còn tăng cường khả năng tiếp cận và hội nhập quốc tế. TS Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đã chia sẻ quan điểm rằng đã đến lúc các bảo tàng tại Việt Nam cần thiết có một phòng chuyển đổi số để góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn di sản một cách bền vững.

Theo kinh nghiệm của Ba Lan, một quốc gia có hệ thống bảo tàng hiện đại và năng động bậc nhất Đông Âu, việc thành lập phòng chuyển đổi số đã trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động của các bảo tàng. Phòng chuyển đổi số tại các bảo tàng Ba Lan đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ chuyên biệt, bao gồm: số hóa hiện vật, xây dựng và cập nhật cơ sở dữ liệu, đăng tải nội dung lên các nền tảng số, phục vụ cho công tác in ấn, xuất bản, cũng như truyền thông và nghiên cứu. Một điểm đáng chú ý là tất cả các bảo tàng tại Ba Lan đều được trang bị studio chụp ảnh chuyên nghiệp có diện tích lớn, hệ thống ánh sáng chuẩn bảo tàng và máy ảnh hiện đại với độ phân giải cao.

Đây chính là nơi thực hiện việc số hóa chi tiết từng hiện vật, từng tác phẩm nghệ thuật với tiêu chuẩn kỹ thuật cao, đảm bảo tính chân thực và sắc nét khi chuyển sang không gian số. Sau khi hoàn tất khâu chụp ảnh và xử lý hình ảnh, dữ liệu được cập nhật lên hệ thống nền tảng số và tích hợp vào cơ sở dữ liệu số hóa, đây là quá trình lưu giữ toàn bộ hiện vật, hình ảnh, tư liệu của bảo tàng. Quá trình này là nền tảng quan trọng để chia sẻ hình ảnh các hiện vật đến với các chuyên gia, nhà nghiên cứu, sinh viên và công chúng trong nước và quốc tế.

Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều thách thức trong việc chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng. Hầu hết các bảo tàng vẫn vận hành theo mô hình truyền thống và chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số. Các chuyên gia cho rằng, nếu không có bước nhảy về công nghệ, bảo tàng sẽ tiếp tục lùi lại phía sau, không bắt kịp nhu cầu và tâm lý tiếp cận mới của công chúng. Một rào cản lớn là hầu hết các bảo tàng tại Việt Nam chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số. Việc số hóa hiện vật, nếu có, thường được thực hiện rời rạc, dưới dạng các dự án ngắn hạn, thuê ngoài.

Điều này khiến dữ liệu thiếu đồng bộ, không bảo mật, khó duy trì và không phát huy được giá trị về lâu dài. Do đó, việc thành lập một quỹ chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng tại Việt Nam là hết sức cần thiết, nhằm tạo ra nguồn lực ổn định để hỗ trợ các bảo tàng từng bước hình thành phòng chuyển đổi số, triển khai số hóa hiện vật, xây dựng cơ sở dữ liệu và phát triển nền tảng trưng bày số một cách bài bản, bền vững.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Quảng Ninh đã thể hiện sự chủ động và quyết liệt trong việc triển khai và giám sát thi hành pháp luật. Tỉnh đã ban hành nhiều kế hoạch, văn bản chỉ đạo và phân công rõ trách nhiệm cho các sở, ngành, địa phương để triển khai nhanh chóng các chính sách pháp luật trọng tâm. Cùng với đó, tỉnh đã tăng cường giám sát chặt chẽ thông qua kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm các vi phạm; đồng thời nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, hiện đại hóa quy trình làm việc, góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống, đảm bảo công tác quản lý nhà nước hiệu lực, hiệu quả.

Tỉnh Quảng Ninh đã xác định 5 lĩnh vực trọng điểm cần theo dõi, bao gồm: Phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU), bảo vệ môi trường biển, hải đảo, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giao rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng và thực hiện chính sách an sinh xã hội hậu Covid-19. Để triển khai đồng bộ và quyết liệt các nhiệm vụ nhằm tổ chức thi hành hiệu quả chính sách, pháp luật, tỉnh đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm 50 văn bản, trong đó có 3 nghị quyết và 47 quyết định, quy định chi tiết thi hành các luật mới như Luật Đất đai, Luật Nhà ở…

Tất cả các văn bản được xây dựng đúng trình tự, thủ tục, thể hiện sự nghiêm túc trong công tác lập pháp tại địa phương. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cũng được triển khai mạnh mẽ. Kế hoạch số 37/KH-UBND về tuyên truyền pháp luật năm 2025 đã được ban hành sớm, tạo nền tảng để các ngành, địa phương thực hiện hiệu quả nhiệm vụ truyền thông pháp lý tới cán bộ, công chức và người dân.

Bên cạnh đó, công tác xử lý vi phạm hành chính và thanh tra, kiểm tra thi hành pháp luật tiếp tục được đẩy mạnh. Trong 4 tháng đầu năm, toàn tỉnh ghi nhận hơn 34.900 vụ vi phạm hành chính, xử phạt với số tiền thu về ngân sách đạt hơn 165 tỷ đồng. Công tác xử lý tội phạm cũng được tăng cường, với 352 vụ án hình sự được khởi tố mới.

Tỉnh Quảng Ninh cũng đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tăng cường rà soát, cập nhật văn bản quy phạm pháp luật, kịp thời điều chỉnh để phù hợp với thực tế. Điển hình ở lĩnh vực đất đai, tỉnh đã tổ chức hội nghị tập huấn Luật Đất đai 2024 cho hàng trăm cán bộ quản lý, đồng thời hướng dẫn người dân thực hiện thủ tục hành chính, đẩy mạnh số hóa dữ liệu địa chính.

Về công tác pháp chế, tỉnh đã nhanh chóng ban hành kế hoạch triển khai, chỉ đạo Sở Nội vụ và Sở Tư pháp phối hợp kiện toàn tổ chức bộ máy, phân công cán bộ pháp chế chuyên trách hoặc kiêm nhiệm. Hiện toàn tỉnh có 44 người làm công tác pháp chế tại các sở, ngành và doanh nghiệp nhà nước, trong đó 100% có trình độ đại học luật trở lên.

Có thể khẳng định, sự chủ động trong triển khai và quyết liệt trong giám sát đã giúp Quảng Ninh trở thành điểm sáng trong tổ chức thi hành pháp luật. Những nỗ lực của tỉnh Quảng Ninh trong việc triển khai và giám sát thi hành pháp luật đã góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đảm bảo tính kịp thời, thống nhất và đồng bộ trên toàn địa bàn.

Trong kỷ nguyên số, chuyển đổi số đang trở thành một yêu cầu thiết yếu đối với mọi địa phương trên cả nước. Tại Thanh Hóa, việc triển khai mạnh mẽ hoạt động chính quyền địa phương cấp xã trên môi trường số hóa đang được đẩy mạnh nhằm hiện thực hóa một nền hành chính hiện đại, công khai, minh bạch và phục vụ người dân một cách tốt nhất.

Theo Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, việc đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị là một nhiệm vụ quan trọng. Mục tiêu là nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, hiệu lực quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực, bảo đảm quốc phòng và an ninh.

Tỉnh Thanh Hóa đã xác định rằng bộ máy hành chính cấp xã là nơi tiếp xúc trực tiếp, thường xuyên nhất với người dân và doanh nghiệp, do đó cần được “số hóa” đồng bộ, toàn diện. Từ nhận thức đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo UBND tỉnh tập trung lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ triển khai nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, đường truyền internet tốc độ cao, trang thiết bị kỹ thuật và ứng dụng phần mềm dùng chung cho các xã, phường.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thanh Hóa Trần Duy Bình cho biết, các xã trên địa bàn tỉnh đã triển khai việc rà soát, đầu tư và nâng cấp hạ tầng kỹ thuật CNTT tại các đơn vị hành chính mới. Mỗi xã đều phải đảm bảo có mạng LAN nội bộ 100%, có kết nối Internet tốc độ cao, có hệ thống hội nghị trực tuyến kết nối với cấp tỉnh, có phần mềm quản lý văn bản, chữ ký số dùng chung và có bộ phận một cửa hoạt động hiệu quả.

Đặc biệt, Sở Khoa học và Công nghệ đã yêu cầu các địa phương đảm bảo “không gián đoạn trong suốt quá trình tiếp nhận và xử lý thủ tục hành chính tại xã, kể cả trong thời gian chuyển đổi mô hình tổ chức hoặc sáp nhập đơn vị hành chính”. Đây là chỉ đạo thể hiện quyết tâm cao của tỉnh trong việc duy trì tính liên tục, ổn định và nâng cao chất lượng phục vụ Nhân dân ngay cả khi bộ máy có biến động.

Hoạt động chính quyền địa phương cấp tại Thanh Hóa cũng bao gồm việc triển khai hoạt động Trung tâm Phục vụ hành chính công tại cấp xã, chuyển đổi từ tiếp nhận thủ tục hành chính bằng giấy sang tiếp nhận thủ tục trên môi trường số. Tất cả các thủ tục hành chính cấp xã đều phải được xử lý theo mô hình điện tử, hạn chế tối đa việc công dân phải đi lại.

Để đảm bảo “quá trình chuyển đổi số thông suốt”, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã yêu cầu thành lập các tổ công nghệ số cộng đồng ở cơ sở, huy động lực lượng cán bộ trẻ, đoàn viên, hội viên… tham gia hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Thực tiễn triển khai tại Thanh Hóa cho thấy, muốn chính quyền địa phương cấp vận hành hiệu quả thì cấp xã phải đủ năng lực, đủ điều kiện hạ tầng và nhất là đủ quyết tâm chính trị để đổi mới. Khi mỗi xã trở thành một “trung tâm dữ liệu đầu mối”, một “điểm chạm số” của người dân, thì chính quyền số không còn là khái niệm, mà là hiện thực sống động trong từng giao dịch hành chính hằng ngày. Chuyển đổi số giờ đây không còn là cơ hội, mà là giải pháp sống còn cho một nền hành chính hiện đại, công khai và phục vụ.