Sau sự hợp nhất giữa Cà Mau và Bạc Liêu, tỉnh Cà Mau mới đang trải qua một quá trình chuyển mình mạnh mẽ trong ngành y tế. Việc ứng dụng bệnh án điện tử (BAĐT) không chỉ đơn thuần là một giải pháp công nghệ, mà còn là đòn bẩy chiến lược để xây dựng một hệ thống chăm sóc sức khỏe tiên tiến, phục vụ cộng đồng hiệu quả hơn. Sự hợp nhất này đã tạo ra cơ hội vàng để Cà Mau mới tái cấu trúc và hiện đại hóa ngành y tế, hướng tới mục tiêu cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao cho người dân.

Trước khi hợp nhất, cả Cà Mau và Bạc Liêu đã có những thành tựu nổi bật trong ứng dụng công nghệ số vào hoạt động y tế. Bệnh viện Sản – Nhi Cà Mau đã triển khai hệ thống đặt lịch khám qua ứng dụng di động và mạng xã hội từ năm 2021, giúp giảm tải áp lực cho nhân viên y tế và rút ngắn thời gian chờ đợi của bệnh nhân. Bệnh viện Đa khoa Bạc Liêu cũng đã đạt được nhiều thành tựu trong ứng dụng kỹ thuật cao như phẫu thuật nội soi và chụp CT Scanner.

Bệnh án điện tử là một trong những trụ cột chính trong chiến lược chuyển đổi số ngành y tế của tỉnh Cà Mau mới. Mục tiêu của việc triển khai BAĐT là lưu trữ, quản lý và chia sẻ dữ liệu y tế an toàn, minh bạch, giúp các cơ sở y tế giảm thiểu sai sót, tiết kiệm thời gian, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân. Thông tin sức khỏe của bệnh nhân được số hóa, tích hợp vào hệ thống cơ sở dữ liệu chung, cho phép bác sĩ truy cập nhanh chóng lịch sử bệnh lý, kết quả xét nghiệm, phác đồ điều trị.

Giám đốc Bệnh viện Sản – Nhi Cà Mau, bác sĩ Võ Thành Lợi, khẳng định việc triển khai BAĐT không chỉ giảm tải cho nhân viên y tế, tạo thuận lợi cho người dân trong khám chữa bệnh, mà còn giúp bác sĩ đưa ra quyết định chính xác hơn dựa trên dữ liệu được cập nhật liên tục. Nhiều bệnh viện trên địa bàn tỉnh Cà Mau mới đã và đang triển khai các giải pháp công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

Bên cạnh việc triển khai BAĐT, tỉnh Cà Mau mới cũng đang đẩy mạnh các giải pháp chuyển đổi số khác trong ngành y tế, như thanh toán không dùng tiền mặt, đặt lịch khám trực tuyến và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán. Từ năm 2023, Bệnh viện Công an tỉnh Cà Mau đã triển khai phần mềm quản lý khám chữa bệnh của VNPT, tích hợp thanh toán không dùng tiền mặt và khám bệnh bằng căn cước công dân.

Tính đến giữa tháng 7/2025, tất cả các cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế trên địa bàn tỉnh Cà Mau đã áp dụng căn cước công dân thay thế thẻ bảo hiểm y tế giấy, với hơn 15.000 lượt tra cứu thành công, tạo nhiều thuận tiện cho người dân trong khám chữa bệnh. Tỉnh Cà Mau mới cũng đang đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tại các trạm y tế cơ sở, triển khai các nền tảng số để giúp người dân ở vùng sâu, vùng xa tiếp cận dịch vụ y tế dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, việc triển khai chuyển đổi số trong ngành y tế vẫn còn một số khó khăn, thách thức, như thiếu nhân lực công nghệ thông tin, hạ tầng công nghệ thông tin tại một số khu vực nông thôn còn hạn chế, và thói quen sử dụng giấy tờ truyền thống của người dân. Để vượt qua những khó khăn này, ngành y tế tỉnh Cà Mau xác định sẽ tiếp tục đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, đẩy mạnh các chiến dịch tuyên truyền và hướng dẫn sử dụng các nền tảng số, và tăng cường đào tạo đội ngũ nhân viên y tế về kỹ năng số.

Với tiềm năng to lớn và sự quyết tâm của chính quyền địa phương, tỉnh Cà Mau mới hoàn toàn có thể trở thành một trung tâm y tế hiện đại của khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Việc triển khai bệnh án điện tử và chuyển đổi số ngành y tế sẽ góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân, xây dựng hình ảnh một tỉnh Cà Mau năng động, hiện đại, lấy con người làm trung tâm.

Tỉnh Tây Ninh đang tích cực đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong lĩnh vực khám, chữa bệnh. Sở Y tế tỉnh Tây Ninh xác định rằng việc chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong khám, chữa bệnh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến cuối năm 2025.

Một trong những mục tiêu cụ thể của tỉnh là cập nhật hồ sơ sức khỏe điện tử cho người dân trên địa bàn tỉnh, đồng thời triển khai thanh toán không dùng tiền mặt trong thu viện phí và triển khai Sổ sức khỏe điện tử VneID. Mục tiêu cụ thể là phấn đấu chi trả không dùng tiền mặt cho 100% đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội đã có tài khoản chính chủ và tài khoản ủy quyền.

Giám đốc Sở Y tế tỉnh Tây Ninh, ông Đỗ Hồng Sơn, cho biết trong 6 tháng đầu năm 2025, công tác chuyển đổi số đã được triển khai ở các mảng về Hồ sơ sức khỏe điện tử – Khám, chữa bệnh sử dụng thẻ căn cước công dân và VneID. Tại tỉnh Long An cũ, Sở Y tế Long An đã chỉ đạo các Trung tâm y tế huyện, thị xã, thành phố thường xuyên thực hiện việc rà soát, cập nhật hồ sơ sức khỏe điện tử của người dân trong tỉnh. Tính đến nay, số nhân khẩu đã được tạo lập hồ sơ sức khỏe đạt 97,91%; kết quả số lượt sử dụng thẻ căn trong khám, chữa bệnh/số lượt khám chữa bệnh đạt 92,87%.

Tỉnh Tây Ninh cũ cũng đã liên thông giấy khám sức khỏe lái xe, cấp giấy chứng sinh, giấy chứng tử ký số điện tử tại Cổng Giám định Bảo hiểm xã hội; đã triển khai thí điểm hồ sơ bệnh án điện tử tại 4 đơn vị: Bệnh viện đa khoa Long An và 3 Bệnh viện Đa khoa khu vực gồm Kiến Tường, Hậu Nghĩa, Cần Giuộc… Đồng thời, liên thông giấy khám sức khỏe lái xe, cấp giấy chứng sinh, giấy chứng tử ký số điện tử tại cổng giám định Bảo hiểm xã hội; đang triển khai thí điểm hồ sơ bệnh án điện tử tại 4 đơn vị: Bệnh viện đa khoa Tây Ninh, Bệnh viện Phục hồi chức năng, Trung tâm Y tế Thành phố Tây Ninh, Trung tâm Y tế Gò Dầu.

Từ nay đến cuối năm 2025, ngành Y tế tỉnh tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử và triển khai bệnh án điện tử tại các cơ sở khám, chữa bệnh nội trú trên địa bàn tỉnh; đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn khám, chữa bệnh; tham mưu điều chỉnh chính sách thu hút, đãi ngộ và đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao về phục vụ cho tỉnh.

Song hành với đó, ngành đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và mua sắm trang thiết bị y tế hiện đại, triển khai bổ sung danh mục kỹ thuật mới, chuyên sâu phục vụ cho công tác khám, chữa bệnh. Đồng thời, tạo điều kiện, khuyến khích và kêu gọi các nhà đầu tư quan tâm đầu tư phát triển bệnh viện, phát triển danh mục kỹ thuật chuyên sâu tại các bệnh viện tư nhân để góp phần củng cố y tế công lập nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân. (https://baotintuc.vn)

Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang mở ra những tiềm năng to lớn cho ngành y tế toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng và tận dụng những công nghệ này vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và hướng đi trong công cuộc chuyển đổi số y tế.

GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng, để ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong y tế Việt Nam, chúng ta đang đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Điều này đòi hỏi đầu tư lớn để nâng cấp và xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin phù hợp. Thứ hai, về chính dữ liệu, chúng ta thường nói y tế là một kho dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu dữ liệu đó có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và có giá trị hay không? Việc chuẩn hóa và quản lý dữ liệu y tế là một thách thức không nhỏ. Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người luôn có xu hướng làm những việc dễ, quen thuộc, và thay đổi một thói quen là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân. Việc thay đổi tư duy và cách làm việc để áp dụng công nghệ mới là một thách thức lớn.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang diễn ra. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng, bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế. Điều này không chỉ giúp cải thiện hiệu quả công tác mà còn nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho bệnh nhân.

Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng, hợp tác là điều kiện bắt buộc. Việt Nam là một nước đang phát triển, chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới. Sự hợp tác này không chỉ giúp chúng ta tiếp cận với công nghệ mới mà còn mở ra cơ hội chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này. Với sự hợp tác và nỗ lực không ngừng, hy vọng rằng ngành y tế Việt Nam sẽ sớm bắt kịp và tận dụng được những thành tựu của công nghệ để phục vụ tốt hơn cho sức khỏe của người dân.

Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy đã có cuộc trao đổi với GS.TS.BS Lê Hữu Song để tìm hiểu thêm về những thách thức và cơ hội trong việc ứng dụng công nghệ trong y tế Việt Nam.

Chuyển đổi số y tế – Một thách thức lớn cho các bệnh viện chuyên sâu

Trong Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chỉ ra những thách thức lớn trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa. Theo ông, các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng gặp khó khăn và chậm chạp trong việc chuyển đổi số y tế.

Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy và con người

Giáo sư, Tiến sĩ Lê Hữu Song nhận định rằng nền tảng công nghệ và cơ sở hạ tầng là thách thức đầu tiên. Thực tế, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự được chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả do không thống nhất và chưa chuẩn hóa.

Yếu tố quyết định và cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Khi triển khai bệnh án điện tử, quy trình từ chuyên môn đến quản lý phải được xây dựng chuẩn. Tuy nhiên, không phải đơn vị nào, cá nhân nào cũng mong muốn thực hiện việc này.

Bệnh viện lớn chậm trong chuyển đổi số

Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế. Tuy nhiên, đến nay chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này, không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu.

Giáo sư, Tiến sĩ Lê Hữu Song cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì lại càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Mấu chốt vấn đề là thay đổi tư duy, trong khi thay đổi thói quen của một đơn vị càng lớn thì càng khó khăn.

Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau. Văn bản giấy không kết nối với nhau, muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng, đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối.

Chi phí đầu tư lớn

Các chuyên gia tính toán rằng trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều.

Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng công nghệ thông tin trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể.

Tóm lại, việc chuyển đổi số y tế đang là một thách thức lớn đối với các bệnh viện chuyên sâu, đặc biệt là về thay đổi tư duy, cơ sở hạ tầng và chi phí đầu tư. Để đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, cần có sự hỗ trợ và hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan quản lý và chuyên môn.

Triển khai bệnh án điện tử là một bước tiến quan trọng trong việc chuyển đổi số y tế, giúp nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và quản lý y tế. Tuy nhiên, quá trình triển khai đang gặp nhiều khó khăn về tài chính, nhân lực chuyên môn và hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là tại các bệnh viện tuyến huyện.

Cử tri TP Hải Phòng đã kiến nghị Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ về nguồn lực và kỹ thuật để giúp các bệnh viện tuyến huyện triển khai hiệu quả bệnh án điện tử. Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã phản hồi rằng Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng tạo hành lang pháp lý thúc đẩy chuyển đổi số y tế.

Các văn bản này bao gồm Nghị quyết 193/2025, Nghị định 88/2025, Chỉ thị 07, đặt nền tảng cho chuyển đổi số y tế, hướng tới xây dựng hệ thống chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh dựa trên công nghệ số. Bộ Y tế đã ban hành Quyết định 1150 về kế hoạch triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc giải quyết các vấn đề về chi phí dịch vụ khám, chữa bệnh trên hệ thống RIS-PACS.

Thông tư 13/2025 của Bộ Y tế cũng đã hướng dẫn kỹ thuật triển khai bệnh án điện tử, cung cấp căn cứ pháp lý cho các cơ sở y tế thực hiện. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng xác định y tế là lĩnh vực ưu tiên chuyển đổi số, đề xuất đưa vào chương trình Chuyển đổi số quốc gia, hỗ trợ khám, chữa bệnh từ xa và đơn thuốc điện tử.

Ngày 13-5, Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 102/2025 quy định về quản lý dữ liệu y tế nhằm phát triển về hạ tầng dữ liệu y tế. Tuy nhiên, tính đến ngày 22-7, cả nước mới có 283 trong tổng số hơn 1.500 cơ sở y tế đã triển khai bệnh án điện tử.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 07, giao Bộ Y tế chỉ đạo, đôn đốc 100% các bệnh viện trên toàn quốc phải triển khai bệnh án điện tử, hoàn thành trong tháng 9-2025. Với khối lượng công việc nhiều, phức tạp, đòi hỏi các đơn vị chức năng, bệnh viện phải quyết liệt để hoàn thành đúng lộ trình đề ra.