Trong nỗ lực bảo tồn và phát triển du lịch bền vững, thành phố Huế đang đẩy mạnh chuyển đổi số trong ngành du lịch. Với mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi và tăng trải nghiệm cho khách du lịch tại mỗi điểm đến, thành phố đang tích cực triển khai nhiều ứng dụng và giải pháp công nghệ.

Một trong những nỗ lực đáng chú ý của thành phố Huế là triển khai ứng dụng Hộ chiếu du lịch Huế – Hue City Passport. Ứng dụng này cho phép du khách quét mã QR để cài đặt App, đăng ký thông tin cá nhân và tham gia. Với tính tiện lợi, bản đồ định vị GPS và tính tương tác cao, du khách có thể theo dõi quá trình tham quan và trải nghiệm tại các điểm đến theo lộ trình và chủ đề gợi ý.

Sở Du lịch thành phố Huế cùng các đơn vị liên quan cũng triển khai số hóa tài nguyên du lịch như di sản, ẩm thực và các điểm đến du lịch. Hiện tại, hệ thống cơ sở dữ liệu số ngành du lịch Huế đang được cập nhật, bao gồm cơ sở lưu trú, công ty lữ hành và hướng dẫn viên du lịch. Hệ thống thông tin số tích hợp về khách du lịch, khu và điểm du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch trên địa bàn cũng đang được hình thành.

Thành phố Huế cũng đã triển khai dịch vụ bán vé điện tử và tích hợp hệ thống nhận diện trí tuệ nhân tạo (AI) tại các điểm tham quan của Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế. Quần thể Di tích Cố đô Huế cũng đã triển khai 96 Trạm tương tác thông minh – TapQuest tại 96 điểm di tích. Du khách có thể dễ dàng tiếp cận thông tin về từng địa điểm thông qua đa dạng hình thức như hình ảnh, video, mô hình 3D và văn bản.

Đại Nội Huế cũng đã triển khai ứng dụng App di tích Huế, hỗ trợ chỉ đường cho du khách. Đối với du khách nước ngoài, ứng dụng này có thể chuyển đổi sang các ngôn ngữ như Anh, Nhật, Pháp và Trung Quốc.

Các chuyên gia cho rằng, để xây dựng du lịch thông minh một cách bền vững, thành phố Huế cần tiếp tục mở rộng hệ sinh thái số bằng cách tăng cường liên kết liên vùng và hình thành hành lang du lịch thông minh giữa Huế – Đà Nẵng. Việc ứng dụng AI và dữ liệu lớn (Big Data) trong phân tích hành vi du khách cũng là yếu tố quan trọng.

Bên cạnh đó, thành phố Huế đang đẩy mạnh chuyển đổi số để bảo tồn giá trị di sản. Hàng trăm cổ vật quý triều Nguyễn đã được gắn chip NFC và định danh duy nhất bằng công nghệ Nomion của Phygital Labs. Khách tham quan có thể dùng smartphone tương tác với chip NFC và truy cập thông tin lịch sử, nguồn gốc và ý nghĩa văn hóa của cổ vật.

Tuy nhiên, trong quá trình bảo tồn và phát huy giá trị di sản, thành phố Huế cũng đang đối mặt với thách thức như việc tháo dỡ các lô cốt, hầm trú ẩn và vọng gác cũ tại di tích Kinh thành Huế. Việc tháo dỡ 31 công trình quốc phòng, trong đó có 26 công trình là lô cốt, 2 vọng gác, 2 hầm ẩn nấp và 1 trận địa phòng không, đang được tiến hành để trả lại giá trị nguyên trạng yếu tố gốc của di tích Kinh thành Huế.

Thành phố Huế hiện là địa phương bảo tồn và gìn giữ 8

Trong thời đại công nghệ số đang phát triển chóng mặt, việc ứng dụng công nghệ vào bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đã trở thành một hướng đi quan trọng cho Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Sự kết hợp giữa công nghệ và di sản văn hóa không chỉ giúp bảo vệ những giá trị truyền thống cho thế hệ tương lai mà còn giúp giới trẻ tiếp cận và hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa của thành phố.

Đối với người dân Hà Nội, di sản văn hóa không chỉ là những công trình kiến trúc cổ kính hay hiện vật lịch sử mà còn là bản sắc và linh hồn không thể tách rời của thành phố nghìn năm văn hiến. Ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và quảng bá di sản là một giải pháp thiết thực giúp bảo vệ và phát huy những giá trị này.

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phục dựng các giá trị di sản một cách hiệu quả. Một bảo tàng số về lịch sử Thăng Long – Hà Nội, nơi lưu giữ và trình bày sinh động các tư liệu và hiện vật lịch sử thông qua công nghệ số, sẽ là một điểm đến hấp dẫn, đặc biệt là đối với các em học sinh và sinh viên. Điều này không chỉ giúp thu hút sự quan tâm của công chúng mà còn tạo ra một môi trường học tập lịch sử thú vị và sống động.

Ngoài ra, ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR) trong trải nghiệm di tích đang là một giải pháp đột phá. Công nghệ này cho phép du khách và người dân có thể “du hành về quá khứ” và trải nghiệm không gian di tích được phục dựng một cách sống động và chân thực. Thông qua các thiết bị thực tế ảo, người dùng có thể khám phá các di tích lịch sử một cách chi tiết và trực quan, từ đó có được những hiểu biết sâu sắc hơn về lịch sử và văn hóa.

Phát triển các ứng dụng di động dẫn đường và thuyết minh di sản đa ngôn ngữ cũng là một sáng kiến thiết thực. Với một chiếc điện thoại thông minh, du khách và người dân có thể dễ dàng khám phá các di tích và tìm hiểu câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật và địa danh. Điều này không chỉ giúp tăng cường trải nghiệm du lịch mà còn tạo điều kiện cho việc tiếp cận và hiểu biết về di sản văn hóa của người dân và du khách nước ngoài.

Nhiều người dân Hà Nội tin rằng, khi công nghệ được ứng dụng một cách thông minh và chiến lược, di sản văn hóa của Hà Nội không chỉ được bảo vệ tốt hơn mà còn được “làm sống lại” trong tâm hồn của thế hệ hôm nay và mai sau. Việc biến những giá trị nghìn năm tuổi thành động lực phát triển mới sẽ giúp khẳng định vị thế của Hà Nội là một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa sâu sắc. Qua đó, Hà Nội có thể phát triển bền vững, vừa giữ gìn được di sản văn hóa quý giá, vừa đáp ứng nhu cầu phát triển của thời đại.

Tương lai của di sản văn hóa Hà Nội gắn liền với sự phát triển của công nghệ. Bằng cách tận dụng những thành tựu công nghệ, Hà Nội có thể xây dựng một nền văn hóa hiện đại, bền vững và giàu bản sắc. Qua sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, Hà Nội sẽ tiếp tục khẳng định mình là một thành phố văn hiến nghìn năm, luôn năng động và phát triển.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các bảo tàng trên thế giới, Việt Nam cũng không ngoại lệ. Việc áp dụng công nghệ số vào hoạt động bảo tàng không chỉ giúp hiện đại hóa công tác bảo tồn di sản mà còn tăng cường khả năng tiếp cận và hội nhập quốc tế. TS Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đã chia sẻ quan điểm rằng đã đến lúc các bảo tàng tại Việt Nam cần thiết có một phòng chuyển đổi số để góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn di sản một cách bền vững.

Theo kinh nghiệm của Ba Lan, một quốc gia có hệ thống bảo tàng hiện đại và năng động bậc nhất Đông Âu, việc thành lập phòng chuyển đổi số đã trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động của các bảo tàng. Phòng chuyển đổi số tại các bảo tàng Ba Lan đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ chuyên biệt, bao gồm: số hóa hiện vật, xây dựng và cập nhật cơ sở dữ liệu, đăng tải nội dung lên các nền tảng số, phục vụ cho công tác in ấn, xuất bản, cũng như truyền thông và nghiên cứu. Một điểm đáng chú ý là tất cả các bảo tàng tại Ba Lan đều được trang bị studio chụp ảnh chuyên nghiệp có diện tích lớn, hệ thống ánh sáng chuẩn bảo tàng và máy ảnh hiện đại với độ phân giải cao.

Đây chính là nơi thực hiện việc số hóa chi tiết từng hiện vật, từng tác phẩm nghệ thuật với tiêu chuẩn kỹ thuật cao, đảm bảo tính chân thực và sắc nét khi chuyển sang không gian số. Sau khi hoàn tất khâu chụp ảnh và xử lý hình ảnh, dữ liệu được cập nhật lên hệ thống nền tảng số và tích hợp vào cơ sở dữ liệu số hóa, đây là quá trình lưu giữ toàn bộ hiện vật, hình ảnh, tư liệu của bảo tàng. Quá trình này là nền tảng quan trọng để chia sẻ hình ảnh các hiện vật đến với các chuyên gia, nhà nghiên cứu, sinh viên và công chúng trong nước và quốc tế.

Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều thách thức trong việc chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng. Hầu hết các bảo tàng vẫn vận hành theo mô hình truyền thống và chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số. Các chuyên gia cho rằng, nếu không có bước nhảy về công nghệ, bảo tàng sẽ tiếp tục lùi lại phía sau, không bắt kịp nhu cầu và tâm lý tiếp cận mới của công chúng. Một rào cản lớn là hầu hết các bảo tàng tại Việt Nam chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số. Việc số hóa hiện vật, nếu có, thường được thực hiện rời rạc, dưới dạng các dự án ngắn hạn, thuê ngoài.

Điều này khiến dữ liệu thiếu đồng bộ, không bảo mật, khó duy trì và không phát huy được giá trị về lâu dài. Do đó, việc thành lập một quỹ chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng tại Việt Nam là hết sức cần thiết, nhằm tạo ra nguồn lực ổn định để hỗ trợ các bảo tàng từng bước hình thành phòng chuyển đổi số, triển khai số hóa hiện vật, xây dựng cơ sở dữ liệu và phát triển nền tảng trưng bày số một cách bài bản, bền vững.