Du lịch mạo hiểm đang trở thành một trong những hình thức du lịch được ưa chuộng trên toàn cầu, với tốc độ phát triển nhanh chóng và mang lại lợi nhuận đáng kể. Tuy nhiên, tại Việt Nam, sự phát triển của loại hình du lịch này đang diễn ra một cách nóng vội và đã dẫn đến một số tai nạn đáng tiếc.

Cục Du lịch quốc gia Việt Nam cho biết, với địa hình đa dạng bao gồm núi, biển, rừng và hệ thống sông suối phong phú, Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch mạo hiểm. Các loại hình du lịch mạo hiểm đang được khai thác tại Việt Nam bao gồm trekking, leo núi, dù lượn, khám phá hang động, lặn biển…

Tuy nhiên, gần đây, một số vụ tai nạn liên quan đến du lịch mạo hiểm đã xảy ra, gây ra lo ngại về vấn đề quản lý, vận hành, cứu hộ, cứu nạn khi du khách gặp rủi ro, sự cố. Điển hình như vụ một du khách tại TP. Hồ Chí Minh bị rơi xuống rừng rậm rạp và tử vong khi tham gia trải nghiệm bay dù lượn tại bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng. Trước đó, nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng khác đã xảy ra như du khách nước ngoài tử nạn khi khám phá thác Datanla tại Lâm Đồng năm 2016, du khách Ba Lan và hướng dẫn viên người Việt thiệt mạng vì tham gia trò chơi mạo hiểm tại thác Hang Cọp, Đà Lạt năm 2017…

Các chuyên gia cho rằng, để đảm bảo an toàn cho du khách, cần xây dựng và ban hành các quy định pháp lý chung về phát triển du lịch mạo hiểm trên toàn quốc. Ngoài ra, chính quyền địa phương cần tổ chức khảo sát, đánh giá, quy hoạch lại những điểm du lịch mạo hiểm, đồng thời ban hành các quy định cụ thể về quản lý, tổ chức kinh doanh dịch vụ trong du lịch mạo hiểm.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội, cho rằng các đơn vị được cấp phép kinh doanh, tổ chức du lịch mạo hiểm cần phải có năng lực tổ chức, đào tạo đội ngũ nhân viên, hướng dẫn viên các kỹ năng đặc thù về xử lý tình huống, cứu hộ… Ông cũng nhấn mạnh rằng việc đảm bảo an toàn cho du khách là yếu tố quan trọng nhất trong phát triển du lịch mạo hiểm.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam, cũng cho rằng, mặc dù du lịch mạo hiểm được ưa chuộng trên thế giới và có tốc độ phát triển rất nhanh, mang lại lợi nhuận rất lớn, nhưng việc phát triển loại hình này tại các địa phương ở Việt Nam còn nóng vội và đã xảy ra những tai nạn đáng tiếc. Ông đề xuất cần xây dựng và ban hành các quy định pháp lý chung về phát triển du lịch mạo hiểm trên toàn quốc.

Liên quan đến hoạt động du lịch mạo hiểm, tại cuộc họp báo thường kỳ quý II/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Phạm Văn Thủy, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, đã yêu cầu các địa phương, đơn vị siết chặt quy trình quản lý; thường xuyên có cảnh báo thiên tai, thời tiết; nâng cao kỹ năng cứu hộ bảo đảm an toàn cho du khách.

Thành phố Đà Nẵng đang tích cực triển khai các biện pháp nhằm đảm bảo môi trường du lịch văn minh, thân thiện và an toàn cho du khách. Mới đây, UBND thành phố đã ban hành công văn yêu cầu các cơ quan chức năng và địa phương đẩy mạnh công tác xử lý tình trạng bán hàng rong, đeo bám, chèo kéo khách du lịch.

Mục tiêu của thành phố là duy trì môi trường du lịch văn minh, thân thiện và an toàn, đáp ứng nhu cầu của du khách. Để đạt được mục tiêu này, UBND thành phố yêu cầu các phường, xã và đặc khu tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định về an ninh trật tự, an toàn giao thông, và niêm yết giá cả công khai tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch, ăn uống, cũng như các khu, điểm du lịch.

Các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch, ăn uống và các khu, điểm du lịch được yêu cầu nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo an toàn cho du khách, và kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm pháp luật. Đặc biệt, các cơ quan chức năng phải chú trọng công tác kiểm tra, giám sát tại các cơ sở ăn uống, nơi thờ tự, và khu du lịch để chấm dứt tình trạng lang thang xin ăn, xin ăn biến tướng, bán hàng rong, đeo bám chèo kéo khách.

Ngoài ra, thành phố cũng yêu cầu tăng cường công tác đảm bảo an ninh trật tự, kiểm tra và xử lý tình trạng móc túi, trộm cắp tài sản của du khách, nhất là tại các sự kiện, lễ hội và khu vực đông người. Các Ban quản lý chợ cũng được yêu cầu đẩy mạnh tuyên truyền, ngăn chặn và phối hợp với lực lượng chức năng xử lý kịp thời các đối tượng gây ảnh hưởng đến du khách tại khu vực chợ.

Đồng thời, các Ban quản lý chợ cần đảm bảo chất lượng hàng hóa, dịch vụ và thực phẩm cung cấp cho du khách. Thành phố cũng kêu gọi du khách và người dân nếu có phản ánh về người lang thang xin ăn trên địa bàn thành phố có thể gọi đến đường dây nóng 02363.550550 để được xử lý kịp thời.

Sau vụ tai nạn lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long diễn ra vào ngày 19/7 vừa qua, Sở Du lịch Quảng Ninh đã có công văn gửi đến công chúng, bày tỏ hy vọng ngành du lịch tỉnh tiếp tục nhận được sự ủng hộ của người dân. Sự cố này được đánh giá là một sự việc hiếm có, chưa từng xảy ra trong hàng chục năm qua và hoàn toàn không liên quan đến diễn biến cũng như tác động của bão Wipha.

Vụ việc đã đặt ra nhiều câu hỏi về công tác quản lý, kiểm duyệt tàu cũng như mức độ đảm bảo an toàn cho du khách. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh đã nhận định sự cố này là đặc biệt và đã tập trung nguồn lực để đầu tư, phát triển đội tàu du lịch vượt mức các tiêu chuẩn an toàn theo quy chuẩn quốc gia. Đồng thời, cơ quan này cũng ban hành các quy định về quản lý, vận hành, giám sát phương tiện thủy nội địa nói chung và tàu du lịch trên vịnh Hạ Long nói riêng theo các cấp độ cảnh báo thời tiết.

Sau sự việc, Sở đã tập trung rà soát, hoàn thiện quy trình dự báo, cảnh báo và khả năng cứu hộ. Sở cũng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp du lịch Quảng Ninh tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ, đổi mới sản phẩm, đào tạo đội ngũ nhân viên, đặc biệt là tuân thủ nghiêm quy trình đảm bảo an toàn cho du khách. Việc tăng cường các biện pháp an toàn và cải thiện chất lượng dịch vụ đang là những bước đi quan trọng để lấy lại niềm tin của du khách.

Bước vào mùa cao điểm du lịch hè, Sở hy vọng du khách, doanh nghiệp du lịch trong nước và quốc tế tiếp tục quan tâm, ủng hộ đối với du lịch Hạ Long, trải nghiệm cảnh quan tuyệt đẹp của Di sản – Kỳ quan thế giới cũng như những dịch vụ du lịch đẳng cấp, độc đáo với sự cầu thị cao của ngành du lịch Quảng Ninh. Sở Du lịch Quảng Ninh bày tỏ sự tin tưởng vào sự phục hồi và phát triển của ngành du lịch sau sự cố, với điều kiện tất cả các bên liên quan phải tiếp tục đoàn kết và nỗ lực hết sức mình.

Trước đó, vào ngày 19/7, một vụ lật tàu du lịch đã xảy ra trên vịnh Hạ Long, khiến 18 người tử vong và nhiều người khác được cứu sống. Sự cố này đã gây ra những lo ngại sâu sắc về an toàn du lịch và làm dấy lên việc rà soát lại toàn bộ hệ thống quản lý và vận hành của các phương tiện thủy trên vịnh.

Nhằm ngăn chặn những sự cố tương tự tái diễn, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng liên quan đang tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của các tàu du lịch trên vịnh Hạ Long cũng như các vùng phụ cận. Một hệ thống ứng dụng công nghệ cao vào quy trình vận hành và giám sát cũng được nghiên cứu và áp dụng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý.

Ngày 25 tháng 7, Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Ninh đã gửi thư ngỏ đến cộng đồng doanh nghiệp, du khách và báo chí, bày tỏ sự chia sẻ sâu sắc với gia đình nạn nhân trong vụ lật tàu trên vịnh Hạ Long. Đồng thời, hiệp hội này cũng thể hiện cam kết mạnh mẽ về chất lượng sản phẩm, an toàn điểm đến và đẳng cấp dịch vụ trong giai đoạn tới.

Sự kiện này diễn ra sau khi một tàu du lịch bị lật trên vịnh Hạ Long vào ngày 19 tháng 7 do thời tiết cực đoan, gây ra nỗi đau và mất mát lớn cho nhiều gia đình và cộng đồng. Ngành du lịch Quảng Ninh đã thể hiện bản lĩnh vượt khó, tinh thần trách nhiệm và quyết tâm không chỉ khắc phục hậu quả mà còn củng cố niềm tin nơi du khách, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội.

Các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh đã vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao để cứu sống các nạn nhân, tìm kiếm các nạn nhân đã tử vong hoặc mất tích. Hàng loạt biện pháp cứu nạn, cứu hộ, tìm kiếm người mất tích, hỗ trợ thân nhân, khắc phục hậu quả vụ việc và ổn định tình hình được triển khai bất kể ngày đêm và đầy tính nhân văn.

Trong mấy năm gần đây, du lịch Quảng Ninh nói riêng và du lịch Việt Nam nói chung đang từng ngày căng mình hồi phục sau đại dịch Covid-19. Du lịch chưa thể phục hồi hoàn toàn như khi chưa có dịch, và sự cố lật tàu trên vịnh Hạ Long một lần nữa gây ra ảnh hưởng lớn đến ngành du lịch. Tuy nhiên, sau mỗi biến cố, điều quan trọng nhất không chỉ là khắc phục hậu quả, mà là tái lập niềm tin. Và ngành du lịch Quảng Ninh đã và đang làm điều đó một cách quyết liệt, bài bản và có tầm nhìn dài hạn.

Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Ninh đã kịp thời gửi thư ngỏ tới cộng đồng doanh nghiệp, du khách và báo chí, chia sẻ sâu sắc với gia đình nạn nhân, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ về chất lượng, an toàn và đẳng cấp dịch vụ trong giai đoạn tới. Đó là thông điệp của một ngành công nghiệp du lịch trưởng thành, biết cách đối thoại và lan toả sự tích cực ngay trong hoàn cảnh khó khăn.

Năm 2025, Quảng Ninh đặt mục tiêu cao cho ngành Du lịch cả về lượng khách và chất lượng trải nghiệm: Thu hút 20 triệu lượt khách du lịch, trong đó có 4,5 triệu lượt khách quốc tế và doanh thu từ du lịch đạt 55.000 tỉ đồng. 6 tháng năm 2025, Quảng Ninh đón khoảng 12,1 triệu lượt du khách, đạt 116% so với cùng kỳ 2024, đạt 112% chỉ tiêu so với kịch bản tăng trưởng.

Tuy nhiên, sau sự cố ngày 19 tháng 7, ngành du lịch Quảng Ninh đã coi đây là hồi chuông nhắc nhở, là cơ hội để siết chặt quy trình vận hành, kiểm định chất lượng phương tiện, nâng cấp trình độ đội ngũ thuyền viên và tăng cường ứng dụng công nghệ dự báo thời tiết, điều phối hành trình du lịch trên vịnh. Hiện nay, gần như toàn bộ các đơn vị kinh doanh tàu du lịch đã thực hiện kiểm tra an toàn định kỳ, huấn luyện lại nhân viên, đồng thời phối hợp với lực lượng chức năng xây dựng quy trình ứng phó chuẩn hoá theo cấp độ quốc tế.

Tái định vị hình ảnh Vịnh Hạ Long – điểm đến của an toàn, đẳng cấp và nhân văn, từ sau đại dịch, Vịnh Hạ Long đã có những bước đi mạnh mẽ nhằm tái định vị thương hiệu, là di sản thiên nhiên được UNESCO vinh danh và là biểu tượng của du lịch Việt Nam hiện đại, văn minh và thân thiện. Các tuyến tham quan được điều chỉnh linh hoạt hơn, nhiều sản phẩm cao cấp như du thuyền 5 sao, du lịch chữa lành, nghỉ dưỡng trên vịnh, tour trải nghiệm cộng đồng… đang thu hút ngày càng nhiều du khách quốc tế quay lại.

Sau sự cố lật tàu du lịch tại vịnh Hạ Long, các chuyên gia tâm lý học và du lịch của Đại học RMIT Việt Nam đã lên tiếng về vấn đề này. Họ nhấn mạnh rằng sự cố vừa xảy ra là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho ngành du lịch về việc nâng cao an toàn nhằm khôi phục niềm tin cho du khách và công chúng.

Các chuyên gia cho rằng những sự cố như vậy thường gây ra một loạt cảm xúc phức tạp như sợ hãi, lo lắng, buồn bã… không chỉ với du khách mà cả với chủ tàu. Lượng khách du lịch cũng được dự báo sẽ sụt giảm phần nào đó, kéo theo đó là thu nhập của người dân địa phương cũng bị ảnh hưởng.

Địa phương Hạ Long có thể cảm nhận được nỗi đau tập thể và trách nhiệm cộng đồng vì là một nơi không đông dân, nơi mọi người thường có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Tiến sĩ Joe Othman, giảng viên cấp cao ngành Tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam, cho rằng sự cố này là một hồi chuông cảnh tỉnh cho ngành du lịch về tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn cho du khách.

Thạc sĩ Lê Huy Hoàng, bộ môn Tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam, nhận định các nghiên cứu về thảm họa hàng hải cho thấy cộng đồng địa phương có thể bị ảnh hưởng khi điểm đến du lịch bỗng trở thành nơi “tưởng niệm”. Tiến sĩ Katrina Phillips, cũng từ Đại học RMIT Việt Nam, phân tích rằng khi được chứng kiến hoặc nghe kể về một thảm họa như vụ việc ở vịnh Hạ Long, rủi ro vốn trừu tượng bỗng trở nên rất thật, điều đó làm tăng đáng kể mức độ cảnh giác và sợ hãi của du khách.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng sự cố này có thể ảnh hưởng đến quyết định du lịch trong tương lai, đặc biệt với các gia đình có trẻ nhỏ hoặc người già, những người có xu hướng hủy hoặc hoãn chuyến đi sau các sự cố như vậy.

Tiến sĩ Justin Matthew Pang, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn Đại học RMIT Việt Nam, cho rằng trách nhiệm chính thuộc về các chủ tàu và cơ quan chức năng, không phải khách du lịch. Tuy nhiên, du khách cũng nên chủ động kiểm tra dự báo thời tiết, đảm bảo rằng chủ tàu tuân thủ quy định an toàn và xác nhận các quy trình bảo hiểm, cứu hộ…

Để khôi phục lòng tin của công chúng và du khách, tiến sĩ Pang kêu gọi các chủ tàu phải quản lý nghiêm ngặt số lượng người trên tàu, đảm bảo đủ áo phao…. Đồng thời, đề xuất cơ quan chức năng nên ban hành lệnh cấm toàn diện các hoạt động tàu thuyền khi thời tiết xấu, nhằm bảo vệ cả người dân địa phương lẫn du khách.

Các chuyên gia cũng đề xuất rằng cơ quan chức năng nên tăng cường kiểm tra an toàn, đánh giá các chủ tàu thường xuyên và xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm. Các chiến dịch truyền thông giáo dục cộng đồng và thông tin dự báo thời tiết rõ ràng sẽ đóng vai trò then chốt.

Tiến sĩ Pang cũng dẫn chứng thảm kịch chìm phà MV Sewol tại Hàn Quốc năm 2014 đã cướp đi 304 sinh mạng. Lúc đó, Hàn Quốc đã phản ứng bằng cách gây áp lực với các hiệp hội hàng hải, thành lập các tổ chức an toàn từ cơ sở và xây dựng văn hóa trách nhiệm.

Tiến sĩ Pang nhấn mạnh Việt Nam có thể học tập cách làm của Hàn Quốc, chính quyền cần tăng cường xây dựng ý thức trách nhiệm chăm sóc hành khách đối với chủ tàu để lấy lại niềm tin từ người dân địa phương và khách du lịch, hướng đến tư duy vận hành an toàn và lấy khách hàng làm trọng tâm. Theo thời gian, những hành vi nguy hiểm sẽ bị loại bỏ, từ đó hình thành một ngành du lịch an toàn, bền vững, được vận hành theo những chuẩn mực tốt nhất và có trách nhiệm.

Ngày 20 tháng 7, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) thành phố Hải Phòng đã ban hành văn bản yêu cầu các khu du lịch, điểm du lịch và cơ sở lưu trú trên địa bàn chủ động ứng phó với cơn bão số 3 Wipha. Văn bản này được gửi đến các khu du lịch, điểm du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, cơ sở kinh doanh dịch vụ lữ hành và các Ban Quản lý di tích trên địa bàn thành phố.

Sở VHTTDL Hải Phòng yêu cầu các đơn vị du lịch cần thường xuyên theo dõi thông tin về tình hình thời tiết, cập nhật diễn biến về cơn bão số 3 và thông tin kịp thời đến khách du lịch đã đặt dịch vụ để chủ động các biện pháp phòng tránh đảm bảo an toàn. Các đơn vị cần tổ chức lực lượng ứng trực 24/24, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống và khắc phục hậu quả thiên tai theo phương châm ‘bốn tại chỗ’.

Đặc biệt, lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai ở cơ sở cần sẵn sàng ứng phó kịp thời và hiệu quả với các tình huống thiên tai. Sở VHTTDL Hải Phòng cũng yêu cầu các cơ sở lưu trú du lịch thực hiện giảm giá dịch vụ lưu trú và phối hợp với chính quyền địa phương hỗ trợ khách về nhu yếu phẩm trong trường hợp bị ảnh hưởng do thiên tai.

Văn bản cũng đề xuất việc sơ tán người ra khỏi khu vực nguy hiểm, di chuyển tàu lưu trú du lịch ra khỏi khu vực nguy hiểm và hướng dẫn tàu thuyền neo đậu để bảo đảm an toàn. Cùng với đó, hoạt động tìm kiếm cứu nạn, hỗ trợ lương thực và nhu yếu phẩm sẽ được thực hiện tại các khu vực bị chia cắt và ngập lụt nghiêm trọng.

Sở VHTTDL Hải Phòng đề nghị các đơn vị du lịch và các Ban Quản lý di tích trên địa bàn thành phố triển khai thực hiện các nội dung trên để chủ động ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra và không để bị động, bất ngờ trong công tác phòng, chống thiên tai và bão lũ. Các đơn vị cần tích cực phối hợp với cơ quan chức năng để đảm bảo an toàn cho khách du lịch và người dân trong khu vực.

Hiện nay, cơn bão số 3 Wipha đang di chuyển nhanh chóng và có thể gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cho các khu vực ven biển. Do đó, việc chủ động ứng phó với cơn bão này là rất quan trọng. Sở VHTTDL Hải Phòng đã yêu cầu các đơn vị du lịch cần chủ động ứng phó và sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra.

Sở VHTTDL Hải Phòng cũng kêu gọi các đơn vị du lịch và khách du lịch cần cảnh giác cao và chủ động ứng phó với cơn bão số 3 Wipha. Các đơn vị cần tích cực phối hợp với cơ quan chức năng để đảm bảo an toàn cho khách du lịch và người dân trong khu vực.