Trong xã hội hiện đại, ngày càng có nhiều người chứng minh rằng thành công không nhất thiết phải gắn liền với bằng cấp đại học. Một trong những ví dụ tiêu biểu là câu chuyện của chị Thanh Tâm, 27 tuổi, người đã trở thành giám đốc một công ty cung ứng hàng Hàn Quốc, đồng thời sở hữu nhà hàng và góp vốn vào nhiều doanh nghiệp khác. Điều đáng chú ý là chị Tâm không hề học đại học.
Chị Tâm chia sẻ rằng con đường thành công của chị bắt đầu từ việc tự học tiếng Hàn và dạy tiếng Việt cho người nước ngoài. Quá trình này không chỉ giúp chị luyện ngôn ngữ mà còn giúp chị tìm hiểu sâu sắc về văn hóa Hàn Quốc. Chính nhờ sự tự học và sự kiên trì, chị Tâm đã rèn luyện được tính kỷ luật và tinh thần tự học, những yếu tố quan trọng giúp chị đạt được thành công. Chị cũng nhấn mạnh rằng việc không có bằng cấp đã giúp chị giữ được sự khiêm tốn và biết ơn, những phẩm chất quý giá giúp chị tiếp tục phấn đấu và phát triển.
Tuy nhiên, dù đã thành công ở tuổi trẻ, chị Tâm vẫn bày tỏ sự tiếc nuối vì không được học đại học. Chị cho rằng môi trường đại học có thể cung cấp cho chị tri thức hệ thống và cái nhìn toàn diện hơn về cuộc sống. Câu chuyện của chị Tâm là minh chứng sống cho việc thành công không chỉ đến từ bằng cấp, nhưng cũng cho thấy giá trị của việc học tập trong môi trường giáo dục chính quy.
Anh Trần Quang Vinh, 37 tuổi, sống tại San Francisco (Mỹ), cũng là một ví dụ điển hình khác về việc thành công mà không cần bằng cấp đại học. Từ nhỏ, anh Vinh đã tự học công nghệ và nhanh chóng được các công ty lớn như Google và Facebook mời về làm việc. Hiện tại, anh là lãnh đạo đội thiết kế trí tuệ nhân tạo cho Meta.
Những trường hợp như của chị Tâm và anh Vinh không phải là hiếm trong xã hội hiện đại. Theo số liệu từ công ty nghiên cứu Wealth-X, gần 30% tỷ phú thế giới không sở hữu bằng cử nhân. PGS.TS Nguyễn Thị Tố Quyên, Khoa Xã hội học và Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cho rằng mọi người không nên hiểu sai rằng có thể thành công không cần học hành. Các tỷ phú hay những người thành công chỉ không có bằng cấp, nhưng họ không ngừng học tập thông qua các kênh khác nhau.
Chuyên gia hướng nghiệp Nguyễn Việt Linh (Hà Nội) đưa ra quan điểm rằng, trừ một số lĩnh vực đặc thù, nhiều doanh nghiệp hiện nay đang ưu tiên kỹ năng hơn là bằng cấp chính quy. Xu hướng tuyển dụng quốc tế cũng không phân biệt giới tính, độ tuổi, bằng cấp. Dữ liệu từ LinkedIn cho thấy số tin tuyển dụng không yêu cầu bằng cấp tại Anh đã tăng 90% trong năm 2021-2022. Tại Mỹ, 20% tin tuyển dụng không đòi hỏi bằng đại học.
75% chuyên gia tuyển dụng cho rằng kỹ năng thực tế là tiêu chí quan trọng nhất khi tuyển dụng. Điều này chỉ ra rằng thị trường lao động đang ngày càng thay đổi và các doanh nghiệp đang tìm kiếm những ứng viên có khả năng thực tế và kỹ năng phù hợp hơn là chỉ dựa vào bằng cấp.
Các chuyên gia và doanh nhân khuyên rằng, học đại học không phải là yếu tố quan trọng nhất, mà điều quan trọng là phải có đam mê với công việc mình làm. Ngô Đình Tuấn, 32 tuổi, quê Thanh Hóa, đã bỏ học đại học để theo đuổi đam mê với nông nghiệp và hiện có doanh thu khoảng một tỷ đồng mỗi năm.
Đồng thời, các chuyên gia vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của tinh thần học tập suốt đời. PGS.TS Tố Quyên cho rằng trong thời đại số, người học có thể tiếp cận tri thức thông qua nhiều kênh như sách vở, mạng xã hội, đồng nghiệp và những người xung quanh. ‘Quan trọng là giữ được tinh thần học tập suốt đời’, bà nói. Điều này có nghĩa là mỗi người cần phải không ngừng học hỏi, phát triển bản thân để có thể thành công trong một thế giới thay đổi không ngừng.