Khi mùa du lịch biển cao điểm đang đến gần, vấn đề đảm bảo an toàn trên biển trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Theo số liệu thống kê gần đây của Cục Hàng hải Việt Nam, trong vòng 3 năm qua đã xảy ra tối thiểu 21 vụ tai nạn liên quan đến tàu du lịch trong mùa mưa bão. Những tai nạn này không chỉ gây ra thiệt hại về người và tài sản mà còn để lại hậu quả nghiêm trọng cho nhiều gia đình.
Nguyên nhân của những tai nạn này không chỉ bắt nguồn từ yếu tố thời tiết bất lợi mà còn xuất phát từ sự chủ quan trong quá trình chuẩn bị và thiếu kỹ năng ứng phó khẩn cấp của cả thuyền viên và hành khách. Mới đây, anh Phạm Quốc Việt, đội trưởng đội cứu nạn FAS ANGEL, đã lên tiếng về tầm quan trọng của kỹ năng thoát nạn và thoát hiểm trên biển thông qua một bài đăng trên trang cá nhân của mình.
Theo anh Việt, kỹ năng thoát nạn và thoát hiểm là yếu tố quan trọng hàng đầu giúp tăng khả năng sống sót khi gặp tai nạn trên biển. Tuy nhiên, nhiều người thường sẵn sàng chi tiền để tham gia các sự kiện giải trí nhưng lại bỏ qua việc học kỹ năng thoát nạn – một kỹ năng thiết yếu giúp bảo vệ bản thân và người thân trong những tình huống cấp thiết.
Một trong những tình huống nguy hiểm mà du khách có thể gặp phải khi rơi xuống biển, đặc biệt trong điều kiện thời tiết lạnh hoặc sóng lớn, là nguy cơ mất nhiệt cơ thể. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong, chỉ sau đuối nước. Một lầm tưởng phổ biến mà nhiều người mắc phải là cởi bỏ quần áo ướt để dễ bơi hoặc giảm cảm giác lạnh. Tuy nhiên, theo đội trưởng FAS ANGEL, điều này là hoàn toàn sai lầm.
Thực tế, mặc nhiều lớp quần áo, dù đã ướt, vẫn giúp giữ lại một lớp nước bên trong sát với cơ thể. Khi đó, cơ thể sẽ làm ấm lớp nước đó và tạo thành một lớp ‘cách nhiệt’ tạm thời. Cụ thể, quần áo ướt vẫn có tác dụng giữ nhiệt cho cơ thể và càng mặc nhiều quần áo, cơ thể càng ít bị mất nhiệt. Đây là nguyên lý đã được áp dụng trong nhiều chiến dịch cứu nạn trên khắp thế giới.
Ngược lại, việc cởi bỏ quần áo có thể khiến da tiếp xúc trực tiếp với nước biển lạnh, dẫn đến cơ thể bị sốc nhiệt nhanh hơn, xuất hiện tình trạng run lẩy bậy, mất khả năng vận động và thậm chí bất tỉnh. Chính vì vậy, việc giữ ấm và duy trì thân nhiệt là cực kỳ quan trọng khi rơi xuống nước lạnh.
Anh Việt cũng hướng dẫn người đọc về những tư thế giúp hạn chế cử động tối đa trong trường hợp không may rơi xuống nước biển lạnh, từ đó hỗ trợ đáng kể cho việc duy trì thân nhiệt. Hai tư thế được nhắc đến là tư thế HELP (Heat Escape Lessening Position) và tư thế Huddle.
Tư thế HELP được thực hiện bằng cách co hai chân lên gần sát ngực, hai tay ôm quanh đầu gối, cố gắng gập thân người lại để bảo vệ các vùng dễ mất nhiệt nhất như ngực, bụng và cổ. Bằng cách này, tư thế HELP giúp giảm thiểu diện tích tiếp xúc của cơ thể với nước lạnh, nhờ đó hạn chế tốc độ hạ thân nhiệt, kéo dài thời gian chờ được cứu hộ.
Tư thế Huddle được áp dụng khi có nhiều người cùng rơi xuống nước. Mọi người sẽ tụ lại thành vòng tròn, ôm vai hoặc eo nhau, giữ phần thân giữa sát nhau để giảm tiếp xúc với nước lạnh. Tư thế này không chỉ giúp duy trì thân nhiệt chung, giảm nguy cơ hạ thân nhiệt, mà còn tăng khả năng quan sát của đội cứu hộ.
Trong bối cảnh du lịch biển đang bước vào mùa cao điểm, đặc biệt là ở các vùng như Hạ Long, Đà Nẵng, Phú Quốc, Côn Đảo…, việc trang bị kiến thức sinh tồn trên biển, nhất là khi đi thuyền trong mùa mưa bão, không chỉ là trách nhiệm của các đơn vị tổ chức tour mà còn là quyền lợi sống còn của mỗi du khách. Bằng cách nâng cao nhận thức và kỹ năng thoát nạn, du khách có thể tự bảo vệ mình và tận hưởng một kỳ nghỉ an toàn bên bờ biển.