Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam đang gặp phải nhiều thách thức và rào cản đáng kể. Theo đánh giá của ông Nguyễn Hữu Thái Hòa, Phó Viện trưởng Viện Trí Việt IVM – VUSTA, Chủ tịch VDIC, Trung tâm Thông tin Truyền thông số Việt Nam của Hội Truyền Thông Số, việc chuyển đổi số chỉ có thể thành công khi gắn liền với cải cách thể chế, quản trị và đo lường hiệu quả sử dụng nguồn lực công một cách cụ thể.
Một trong những rào cản lớn nhất hiện nay là hạ tầng công nghệ tại các cơ quan Nhà nước còn rất lạc hậu, thiếu đồng bộ và khó tích hợp. Nhiều cơ quan vẫn sử dụng hệ thống lưu trữ dữ liệu rời rạc, không tương thích, gây ra khó khăn trong việc kết nối và chia sẻ thông tin giữa các bộ, ngành và địa phương. Ông Hòa cũng chỉ ra rằng sự thiếu thống nhất trong kiến trúc công nghệ và việc kết nối dữ liệu dân cư, thuế, y tế, tài chính… đang trở thành một bài toán khó giải quyết, mặc dù các hệ thống đó đã được đầu tư lớn trong nhiều năm qua.
Tổng mức đầu tư cho các chương trình chuyển đổi số khu vực công, bao gồm hạ tầng dữ liệu dân cư, căn cước công dân gắn chip, Cổng dịch vụ công quốc gia, nền tảng số ngành dọc…, đã vượt hàng nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy sự phân bổ ngân sách thiếu đồng đều giữa trung ương và địa phương đã khiến các cấp cơ sở khó có khả năng triển khai đồng bộ các chương trình chuyển đổi số.
Ông Hòa cũng nhấn mạnh rằng chuyển đổi số khu vực công còn đối mặt với bài toán nhân lực công nghệ cao. Các chuyên gia giỏi về trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, phân tích dữ liệu thường lựa chọn khu vực tư nhân hoặc các công ty công nghệ lớn do chính sách lương thưởng vượt trội. Trong khi đó, cán bộ, công chức tại nhiều cơ quan hành chính, đặc biệt ở tuyến huyện, xã, thiếu kỹ năng số và cả động lực lẫn tâm thế thích nghi với công nghệ mới.
Một thách thức khác mà chuyển đổi số khu vực công đang phải đối mặt là nguy cơ tấn công mạng ngày càng lớn khi dữ liệu nhạy cảm như thông tin công dân, tài chính, y tế… được số hóa và lưu trữ tập trung, nhưng lại thiếu lớp bảo vệ pháp lý và công nghệ tương xứng. Hệ thống pháp luật về bảo mật dữ liệu, an toàn thông tin, lưu trữ số… vẫn chưa bắt kịp tốc độ phát triển của công nghệ, gây ra khoảng trống trong việc xử lý sự cố và đảm bảo niềm tin số cho người dân.
Để tháo gỡ những nút thắt hiện nay, ông Hòa nêu 4 đề xuất quan trọng. Thứ nhất, cần tăng ngân sách đầu tư hạ tầng số để giúp các cơ quan Nhà nước có thể triển khai chuyển đổi số đồng bộ. Thứ hai, phát triển nguồn nhân lực số cho khu vực công để đáp ứng nhu cầu về kỹ năng số của cán bộ, công chức. Thứ ba, khuyến khích doanh nghiệp công nghệ tham gia cung cấp giải pháp số cho khu vực công để tăng cường năng lực công nghệ. Cuối cùng, cần xây dựng trung tâm giám sát an ninh mạng quốc gia và ban hành khung pháp lý chặt chẽ về bảo mật dữ liệu, quyền riêng tư và lưu trữ số để đảm bảo an toàn thông tin và niềm tin số cho người dân.
Để biết thêm thông tin chi tiết về chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam, vui lòng tham khảo các nguồn thông tin chính thức từ các cơ quan quản lý Nhà nước và các tổ chức chuyên môn.