Trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi và gia tăng với tốc độ chóng mặt, việc trang bị các công cụ bảo vệ cho máy tính đã trở thành một yêu cầu thiết yếu. Tuy nhiên, nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ ‘antivirus’ và ‘anti-malware’, dẫn đến việc lựa chọn phần mềm không phù hợp với nhu cầu bảo vệ của mình.
Để hiểu rõ về hai loại phần mềm này, điều quan trọng là phải phân biệt giữa malware và virus. Malware là một thuật ngữ bao quát, đề cập đến tất cả các loại phần mềm độc hại, bao gồm virus, mã độc tống tiền, phần mềm gián điệp, trojan và nhiều loại khác. Trong khi đó, virus chỉ là một loại mã độc cụ thể, có khả năng tự nhân bản để lây lan và gây hại cho hệ thống.
Chương trình antivirus thường tập trung vào việc phát hiện và ngăn chặn virus đã biết thông qua cơ sở dữ liệu “chữ ký”. Tuy nhiên, các phần mềm antivirus hiện đại đã tiến hóa đáng kể, sử dụng cơ sở dữ liệu học máy và đám mây để nâng cao hiệu quả bảo vệ. Điểm mạnh của chương trình antivirus là cung cấp một lớp bảo vệ toàn diện, thường được tích hợp thành một bộ công cụ bảo mật với nhiều tính năng bổ sung như tường lửa, VPN, trình quản lý mật khẩu và quan trọng nhất là khả năng chống lừa đảo và lọc thư rác.
Ngược lại, anti-malware thường có cách tiếp cận khác, tập trung vào việc phát hiện và loại bỏ các loại mã độc tinh vi và mới nổi. Ưu điểm của anti-malware là sử dụng các kỹ thuật tiên tiến như phân tích hành vi và dùng sandbox để cô lập file lạ để phân tích an toàn. Nhờ đó, nó rất hiệu quả trong việc chống lại các mối đe dọa zero-day, rootkit ẩn sâu trong hệ thống, các loại mã độc mà antivirus truyền thống có thể bỏ sót.
Người dùng không nhất thiết phải chọn một trong hai loại phần mềm này. Trên thực tế, ranh giới giữa các phần mềm antivirus và anti-malware ngày càng bị xóa nhòa. Hầu hết các bộ phần mềm antivirus hàng đầu hiện nay đều đã tích hợp sâu các công nghệ chống mã độc tinh vi vào sản phẩm của mình. Do đó, đối với hầu hết người dùng, lựa chọn tốt nhất là một bộ phần mềm antivirus uy tín có tích hợp sẵn các khả năng chống mã độc mạnh mẽ.
Cuối cùng, cần lưu ý rằng không có phần mềm nào là tấm khiên bất khả xâm phạm. Lớp phòng thủ quan trọng nhất chính là sự cẩn trọng và ý thức của người dùng khi hoạt động trong thế giới số. Để bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu quan trọng, người dùng cần kết hợp việc sử dụng phần mềm bảo mật với các biện pháp phòng ngừa khác như thường xuyên cập nhật hệ điều hành, sử dụng mật khẩu mạnh và tránh tải xuống các phần mềm không đáng tin cậy.